Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailari eta TECNALIA ikerketa eta garapen teknologikoko zentroari ‘The Heat Pump Award’ sari ospetsua eman diete, eraikinen sistema energetikoa deskarbonizatzeko garatu duten soluzio berritzaileagatik. Gaur egun, Pasaiako (Gipuzkoa) etxebizitza-eraikin batean aplikatzen ari dira. Sari horiek 14. ediziora iritsi dira aurten, eta Europako bero-ponpen elkarteak (European Heat Pump Association, EHPA) ematen ditu, bero-ponpen proiekturik berritzaileenak eta eraginkortasun energetiko handiena dutenak aitortzeko eta klimatizazio jasangarriari egiten dioten ekarpena balioan jartzeko.
Sarien ekitaldia bart izan zen Bruselan, eta Patricia Val Alokabideko zuzendari nagusiak, proiektuaren koordinatzaile eta TECNALIAko proiektuaren kudeatzaile Irantzu Urkolarekin batera, sari hori jaso zuten DecarBuilding Award kategorian. Urkolak aitortu duenez, “lankidetzan oinarritutako lana da, eta helburu hirukoitza du: eraginkortasun energetikoa, bizilagunen aurrezpen ekonomikoa eta eraikinaren ingurumen-inpaktua hobetzea. Hori funtsezkoa da etorkizuneko komunitateetan”. Bestetik, Valek nabarmendu egin du Alokabidek hurrengo urteetan aurre egin behar dion “izugarrizko erronka”, birgaitze energetikoari, deskarbonizazioari eta parkerako irisgarritasunari dagokienez, 2020-2050 Zero Planaren jarraibideak betez.
Azpimarratzekoa da sozietate publikoak, Euskadin alokairu sozialeko 17.000 etxebizitza publiko inguru kudeatzen dituenak adierazitako hau, “trantsizioa gauzatuko dugu gure bezeroei zerbitzu hobea eskaintzeko, ingurumena gehiago errespetatzeaz gain jarduera ekonomikoaren motorra izango dena, 192 milioi euro baino gehiago inbertitzea aurreikusten baita”, zuzendari nagusiak azaldu duenez.
Europan saritutako soluzioa ur-jauzi erako bero-ponpetan oinarritzen da; ponpa horiek tokian bertan sortutako energia berriztagarriarekin hibridatzen dira, batez ere eguzki-energiarekin. Hala, berokuntza eta ur bero sanitarioko zerbitzuetarako beroa bi etapatan edo, jauzi termikoak eginez sortzen da, eta erakustaldia egin da Pasaiako etxebizitza-eraikin batean. Soluzio berritzailea eta eraginkorra da eraikinen energia-sistema birgaitzeko sektorearentzat, eta bere autosufizientzia eta energia-aurrezpena maximizatzea lortzen du, ingurumen-inpaktua murriztuz.
Soluzio horrek erantzun egiten dio, beraz, eraikinek egun duten arazoari, Europan energia-eskariaren % 40 eta CO2 isurien % 36 eragiten baitute, eskari hori gehienbat berokuntza, hozte eta ur beroko sistemetatik datorrela kontuan hartuta. “Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailetik eta Alokabidetik oso positibotzat jotzen dugu Europako ‘HAPPENING’ ekimenarekin dugun lankidetza; izan ere, eraikinen elektrifikazioa, oro har, eta bero-ponpak, bereziki, funtsezko teknologia dira eraikin berri eta birgaituen bero-horniduran berriztagarriak sartzeko”, Valek azaldu duenez. Bere iritziz, “gure eraikinetako energia-sistemaren deskarbonizazioa funtsezkoa da gure parke publikoaren klima-neutraltasunerako 2020-2050 Zero Planaren helburuak lortzeko”.
Eraikin aitzindaria Europan
Gaur egun, soluzioa Alokabidek kudeatzen duen familia anitzeko etxebizitza-eraikin batean garatzen ari da. Erakunde horrek Eusko Jaurlaritzaren alokairu publikoa kudeatzen du, etxebizitza-politikan inplikatutako beste eragile batzuekin koordinatuta. Bertan, depositu batean biltegiratzen den ura aurreberotzen duten bi bero-ponpa zentral jarri dira. Metaketa horrek aukera ematen du sorkuntza zentrala etxebizitzen kontsumo partikularretik bereizteko, eta horrek aukera ematen du bero-ponpa zentralen erabilera kontzentratzeko errendimendu handiena duten eguneko orduetan, sistemaren eraginkortasuna hobetze aldera.
Ondoren berotutako ura eraikin osoan banatzen da, etxebizitza bakoitzean, tenperatura konstante eta baxuan, 20° C-tik hurbil. Horrek banaketaren galera termikoak minimizatzen ditu, eta abantaila handia da sistema zentralizatuen aldean, non energia asko galtzen baita instalazioaren zati horretan.
Etxebizitza bakoitzean, ura erabiltzeko tenperaturaraino berotzen amaitzeko, banakako bero-ponpa bat dago, banaketako uretik beroa hartu eta kontsumo-tenperaturaraino igotzen duena, erabiltzaile bakoitzaren eskaera partikularretara ezin hobeto egokituz, eta banaketaren tenperatura konstanteagatik errendimendu ezin hobearekin. Eguzki-sistema fotovoltaiko bat ere instalatu da teilatuan, bateria batekin batera, sisteman eta eraikinean kontsumitzen duen elektrizitatearen zati handi bat modu berriztagarrian sortzen duena. Eta horrekin guztiarekin batera, kontrol aurreratua egin da, instalazioaren errendimendu globala hobetzeko. Horrela, sistema horren bidez, eraikinaren autosufizientzia eta bizilagunen faktura energetikoetan aurrezpena maximizatzea lortzen da, ingurumen-inpaktua murriztuz.
Soluzio horri esker, energia-kuota berriztagarri handia lor daiteke. Gainera, soluzioa zerotik hurbil dauden plangintza-, inplementazio- eta eragiketa-prozesuekin osatzen da. Prozesu horiek kalitatezko instalazioa ziurtatzen dute eta berritze-proiektuaren ahaleginak eta kostuak murrizten dituzte.
TECNALIAz gain, HAPPENING ekimenean honako hauek parte hartu dute: Accademia Europea di Bolzano (EURAC), Tecnozenith, Innova SRL, AEE – Institut für nachhaltige technologien, GWS, Fraunhofer Gesellschaft, RINA Consulting S.p.A., Green Building Council-Espainia, Energia Zerbitzuetako Enpresen Elkarte Nazionala (ANESE), CARTIF eta Alokabide.
Bideo honetan, Pasaiako eraikineko ponpa-sistemaren funtzionamendua jasotzen da:
www.youtube.com/watch?v=JDHBPLdwb8I&t=2s
