Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuaren ‘Gerra Zibilean Desagertutako Pertsonak Bilatzeko eta Identifikatzeko Programak’ emaitza positibo berri bat eman du.
2023ko abenduan Amorebieta-Etxanoko hilerritik berreskuratutako Benigno Hierro Pinedoren gorpuzkiak genetikoki identifikatu dira. Ortuellan (Bizkaia) jaioa, Euskadiko Alderdi Komunistari atxikitako 10. batailoian, ‘Perezagua’ bataloian, borrokatu zuen, eta 1937ko apirilaren 7an hil zen, Barazarko frontean. Dokumentazio historikoak heriotzaren lekua eta data jasotzen ditu, baita haren heriotza Amorebieta-Etxanoko Erregistro Zibilean inskribatu zela ere. Hala ere, haren ehorzketa lekua ezezaguna zen, eta Gogorako Gerra Zibilean hildakoen datu-basean gerrako desagertu gisa agertzen zen; haren familiak ere ez zekien non lurperatua zegoen.
Identifikazio genetikoa gauzatzeko, haren alabak eta ilobetako batek DNA lagin bat eman dute. Kasu honetan, funtsezkoa izan da ‘Ortuellako Memoria Mahaiaren’ eta Juan Ignacio Rodríguez Camarero bertako ikertzailearen lankidetza. Haien ezagutzari eta prestutasunari esker, bi DNA emaileekin harremanetan jarri ahal izan da Gogora laginak jasotzeko.
Benigno Hierro Pinedo Amorebieta-Etxanoko hilerrian identifikatutako laugarrena da. Orain arte, Adolfo Cengotitabengoa Izurza, Jaime Iñiguez Nieva eta Enrique Contrerasen gorpuzkiak identifikatu eta familiei eman zaizkie. Laster emango zaizkio Benignoko gorpuzkiak bere familiari, familiarekin adostu ondoren. Gogora dezagun hilerri horretan hiru indusketa-kanpaina egin direla 2023ko abendutik, eta 104 pertsonaren gorpuzkiak berreskuratu direla.
Gorpuak lurpetik atera ondoren, eta gorpuzkiak aztertu ondoren, hipotesia da hilerriko hilobiratze-eremu horretan lurperatutako pertsona guztiak, gizonezkoak, inguruko fronteetan hildako borrokalarienak edo zaurituta Amorebietako Ospitale Militarrera eraman ondoren hil zirenenak izatea. Azken horren lekuko dira aurkikuntza material batzuk, hala nola bendajeak, guraize kirurgikoak eta eskeleto-hondarretan egindako anputazioen ebidentziak.
Gogora Institutuak lanean jarraitzen du gerrako desagertuen senide gehiagorekin harremanetan jartzeko, gainerako 100en identifikazio genetikoa ahalbidetzeko. Horretarako, berriz ere dei egiten die inguruan desagertutakoen familiei Institutuarekin harremanetan jar daitezen, identifikazioa ekar dezakeen prozesua hasi ahal izateko. Posta elektronikoz edo gogora@euskadi.eus telefonoaren bidez egin daiteke | 944032845
Biografia
Benigno Hierro Pinedo Ortuellan (Bizkaia) jaioa zen, meatzaria ogibidez, ezkonduta zegoen eta bikoteak bi seme-alaba izan zituen. Euskadiko Alderdi Komunistaren 10. Batailoian, ‘Perezaguan’ borrokatu zuen, eta borrokan hil zen 1937ko apirilaren 7an, 31 urte zituela, Bizkaiko Probintziako Artxibo Historikoan gordetako Kanpainan Hildakoen Erregistroan agertzen denez.
Gerra Zibileko desagertuak bilatzeko eta identifikatzeko programa
Azken hogei urteotan, Eusko Jaurlaritzak Gerra Zibilaren eta errepresio frankistaren 350 biktima berreskuratu ditu, eta horietako 56 identifikatu ahal izan ditu, Gogora Institutuaren ‘Gerra Zibilean Desagertutako Pertsonak Bilatzeko eta Identifikatzeko Programaren’ barruan. Aranzadi Zientzia Elkartearen eta UPV/EHUko Biomics laborategi genetikoaren bitartez aurrera eramaten du Gogorak lan hori. Aranzadi Zientzia Elkartea gorpuzkiak hobitik atera eta auzitegi-antropologiaz arduratzen da eta Biomics DNA laginak kontrastatuz identifikazio genetikoa egiteaz.
