Eusko Jaurlaritzak, Jokin Diaz Gizarte Ekonomiako zuzendaria buru duela, azaroaren 25etik 29ra «Kooperatibek guztiontzako oparotasuna eraikitzen dute» lelopean egingo den mundu mailako topaketan hartuko du hitza
Ekonomia, Lan eta Enplegu Saila, Jokin Diaz Gizarte Ekonomiako zuzendaria buru duela, New Delhin izan da gaur goizaldean, Munduko Kooperatiben Kongresuaren irekiera ekitaldian. Konfekoop Kooperatiben Euskal Konfederazioak, Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseiluak, Euskal Herriko hiru unibertsitateek (UPV/EHU, Deustu eta Mondragon Unibertsitatea) eta Mondragon Taldeak osatzen dute Euskadiko ordezkaritza.
Azaroaren 25etik 29ra bitartean, New Delhin (India) egingo den mundu mailako topaketa horrek planeta osoko 1.000 kooperatibista baino gehiago bilduko ditu. Kooperatiben Nazioarteko Elkartearen Biltzarrak hitza ematen die mundu osoko kooperatibei, balioetan oinarritutako enpresa gisa, eta ez kapital-sarreretan oinarritutakoak direlako. Nazio Batuen Erakundearen aurtengo Mundu Konferentziak “Kooperatibek oparotasuna eraikitzen dute guztiontzat” goiburua du, eta balio kooperatiboetan, praktika komertzial etikoetan eta lan duinaren sustapenean oinarritutako oparotasun partekatua hauspotzea du helburu.
Eusko Jaurlaritzako Gizarte Ekonomiako zuzendariak, Jokin Diazek, Italia, Alemania, Espainia, India, Japonia, Iran, Erresuma Batua, Estatu Batuak, Brasil eta Malaysia bezalako herrialdeak ordezkatzen dituzten hizlariekin parte hartu du kongresuaren irekieran. Beste hitzaldi bat ere izango du kongresu horretan, biltzarraren leloari buruzko hitzartze batekin. Bertan, euskal alternatiba kooperatiboa azalduko du, ziurgabetasunez betetako eta erabateko eraldaketan dagoen munduan lehiatzeko abantaila gisa aurkeztuz kooperatibak. Diazek ASSET Gizarte Ekonomiako Nazioarteko Huba aurkeztuko du. Egoitza Donostian izango du eta urtarrilaren 16an inauguratuko da.
Euskadiko ordezkaritzak agenda parte-hartzaile bizia izango du Kooperatiben Mundu Biltzarrean, eta Gizarte Ekonomiaren eredua eramango du bertara. Kongresu-agendaz gain, bertaratutako beste herrialdeetako ordezkaritzekin ere hainbat topaketatan parte hartuko du, eta bisitaz baliatuko dira herrialde anfitrioiaren enpresa-sarera hurbiltzeko eta, horrela, ikuspegiak trukatzeko eta gizarte-helburu komuna bultzatuko duten lankidetza-aliantzak ezartzeko.
2016an, kooperatibetan interes partekatuak antolatzeko ideia eta praktika arrakastaz inskribatu ziren UNESCOren Gizateriaren Kultura Ondare Immaterialaren Zerrenda Ordezkatzailean. Zerrenda hori 2021eko eta 2022ko Nazio Batuen goi-mailako dokumentuetan berretsi zen.
Arrazoi horri jarraiki, Nazioarteko Kongresu hori 2025eko NBEn Kooperatiben Nazioarteko Urtearen inaugurazio ofiziala ere izango da. 20 osoko bilkura tematiko eta saio estrategiko paralelo izango ditu konferentziak, baita erakustazoka bat, gazteentzako maratoi kooperatiboa (Coopathon), filmen proiekzioak, Batzar Orokorra eta Nazio Batuen Erakundeko gaikako, eskualdeko eta sektoreko organoen bilerak ere.
Inaugurazio ekitaldia, osoko bilkura
«Kooperatibek guztiontzako oparotasuna eraikitzen dute» izeneko osoko bilkuran, kooperatiben lorpen nabarmenengatik aintzatetsitako eskualde eta herrialdeetako ordezkariak izango dira. Saio horren helburua da konferentziaren tonua ezartzea eta mundu osoko kooperatibentzat gaia testuinguruan kokatzea. Baieztatutako hizlariek Italia, Alemania, Espainia, India, Japonia, Iran, Erresuma Batua, Estatu Batuak, Brasil eta Malaysia ordezkatzen dituzte, besteak beste.
Foro horretan, esku-hartzearen ardatza izango da Euskadi munduko erreferente bat dela gizarte-ekonomian, bereziki lan elkartuko kooperatibismoan eta lan-sozietateetan, enplegu-zentro berezietan eta laneratzeko enpresetan. “Gizarte-ekonomiako enpresen dentsitatea eta aniztasuna duen lurralde bat da, non egiazta daitekeen desberdintasun-tasa txikiagoak dituela gizarte-ekonomiaren eraginez”, ziurtatu du Jokin Diazek.
“Euskal gizarte-ekonomiaren beste ezaugarrietako bat ere azalduko da, izaera industriala baitu. Hamar kooperatibatik lau industria-kooperatibak dira (Mondragon munduko industria-kooperatibarik handiena bezala agertzen da urtetik urtera – World Cooperative Monitor)”, gehitu du.
“Enpresa kooperatiboek aberastasuna sortzeari buruz hitz egitean, adierazi nahi dudan lehen gogoeta da ez dela kooperatiben kontua, eraiki nahi dugun eredu ekonomiko eta sozialaren kontua baizik. Eta Euskadin, eraiki nahi dugun horrek elkartasun, demokrazia, partaidetza, berdintasun, erresilientzia eta birlokalizazio balioak ditu, mundura irekiak, baina gure lurraldearen aurrerabidean errotuak», azpimarratu du Diazek.
“Kooperatibismoa Euskadiren erakusleihorik onena da munduaren aurrean. Aurrerapen- eta kohesio-eredu bat. Tradizioan oinarritutako ereduak, orainaldi hedakorrarekin eta etorkizun oparoagoarekin, bere balioek eta kongresu honetan aipatuko dugun aberastasunaren sorkuntzak eredu kapitalista tradizionalaren alternatiba eskaintzen dutelako”, azaldu du.
Enpresa egiteko beste modu bat bezala erakutsiko du Diazek enpresa kooperatiboa, aberastasuna sortzen duen eta desberdintasunak murrizteko eta lurraldean errotzeko tresna gisa. Eta gizarte-eraldaketarekin eta hezkuntzarekin konprometitutako erakundeek osatutako ekonomia bat aurkeztuko du, non pertsonak eraldaketaren funtsezko elementua diren. Ekonomia, pertsonengan eta pertsonengan oinarritutako enpresa-kultura gisa. Eta enpresa bat pertsonen komunitate bat bezala.
Horrek jardueraren erdigunean jartzen du pertsona, paradigma ekonomikoaren aldaketa eta enpresa-kultura berriaren garapena bultzatzeko, printzipioetan oinarrituta. Hala nola, interes kolektiboan, indibidualean beharrean; epe luzeko ikuspegian, epe laburrekoan beharrean; talde-lidergoan, indibidualean izan beharrean; aberastasun kolektiboaren sorkuntzan, indibidualismoan eta tokian tokiko errotzean izan beharrean, deserrotzean edo deslokalizazioan oinarritu beharrean. “Ekonomiaren etorkizuna da Gizarte Ekonomia, edo ez da etorkizunik izagno», laburbildu du irmo Jokin Diazek.
Auzolana, guztion onerako
ASSET Gizarte Ekonomiako Nazioarteko Hubaren aurkezpenean, Gizarte Ekonomiako zuzendariak argi azaldu du abangoardiako HUB bat sortzearen xedea eta helburua dela, ezagutza transferituz eta trukatuz, ikerketa biltzea, eragileen artean sinergiak sortzea eta Gizarte Ekonomiaren arloko jarduera-sareak sustatzea, Euskadiko, Espainiako, Europako eta nazioarteko ekosisteman eragina izateaz gain.
Abangoardiako HUB horrek, hainbat jarduera barne hartzen dituen berrikuntza-sistema estrategiko baten epizentrotzat hartuta, hiru helburu nagusi izango ditu: Gizarte Ekonomiaren enpresa-ehunaren ekintzailetza kolektiboaren eta lehiakortasunaren mailak handitzea, berrikuntza-eskemak garatuz eta ezarriz; enpresek, erakundeek eta akademiak sarean sortutako ezagutza mailakatzeko gai izango den eduki-plataforma bat egituratzea; eta Gizarte Ekonomiaren ikusgarritasuna eta trakzio-gaitasuna handitzea, Gizarte Ekonomiaren eta arlo horretan hedatutako politika publikoen gizarte-, ekonomia- eta ingurumen-inpaktua ebaluatuko duen ideia-laborategi bat eratuz.
