Euskadik 2.956 milioi euro erakarri ditu Berreskuratze eta Erresilientziarako Mekanismoaren funtsetatik. Hala zehaztu du gaur Mikel Torres Lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuak, Iñaki Ruiz Ekonomia sailburuordearekin batera, Eusko Legebiltzarrean berak hala eskatuta egindako agerraldian.
Torresek azaldu duenez, jasotako ia 3.000 milioi euro horietatik 1.267 milioi autonomia erkidegoek kudeatu, eta Estatuak esleitu ditu. Aldiz, 1.689 milioi Estatuaren kudeaketakoak izan dira, eta beste 176,6 milioi esleitu ditu maileguetan eta 107,57 bermeetan. Laguntzen bolumen osotik, bai Estatuko kudeaketakoak, bai autonomikoak, onuradunen % 44 enpresa txiki eta ertainak dira, eta % 29 enpresa handiak, % 43 ABEEak gehituz gero.
Funts horiek balio erantsia ematen diete ETEei eta kapitalizazio ertaineko enpresa txikiei, finantzaketa soluzio alternatiboak ematen dituztelako; hala nola, epe ertain eta luzerako finantzaketa, malgutasuna, prezioak finkatzea edo neurrirako berme baldintzak ahalbidetzea.
Esleitutako funtsen bolumena hain handia izan da, laguntzen egikaritze mailari esker; izan ere, Euskadi Estatuko buru da, % 72ko betearazpenarekin, Estatuko batez bestekoa baino 15 puntu gehiagorekin. «Hain ondo eta hain azkar gauzatzen dugu, non beste administrazio batzuek egin ez dituzten deialdiak berriro ateratzen direnean, berriro ere aukera dugun», ziurtatu du Mikel Torres Lehendakariordeak.
Funts horiek Euskadira iristeak aukera emango du 2021-2024 aldian, euskal ekonomiaren BPGa 2,1 ehuneko puntu handiagoa izan dadin, Europako funtsik gabe lortuko ez litzatekeen datua. Hori ondorioztatzen da 2023an Next Generation EU funtsek izandako eragin makroekonomikoari buruz Ekonomia Zuzendaritzak egin duen estimaziotik.
Horretarako, erreferentzia gisa hartu dira iritsi diren funtsen zenbatekoak eta euskal ekonomiara dirulaguntzen bidez iritsiko direla uste direnak. Eta ekonomiaren bilakaera bi eszenatoki alternatibotan proiektatu dute: bata, funtsen iraganeko eta aurreikusitako exekuzioa barne hartzen duena, eta bestea, Europako funtsik gabea.
Deskribatutako prozeduraren emaitza gisa, ondorioztatzen da funtsek 2021etik aurrera –orduan agertu ziren gure ekonomian– metatutako eragina % 2,1ekoa izan daitekeela 2024ra arte, eta % 2,4koa 2025era arte, eta % 2,5eraino irits daitekeela 2026an, egikaritze aldiaren azken urtean.
Euskadi, betearazpenaren buruan
Torres Lehendakariordea, autokonplazentzian erori beharrean eta administrazio arduradunentzat zein enpresa eta gizarte ehunarentzat egiten duen ahaleginaz jabetuta, «harro» agertu da honako hau jakinarazteaz: «Estatuko Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren funtsak betearazteko tasan, hiru autonomia-erkidego onenetakoak gara, % 71,8ko tasarekin, eta Estatuko batez bestekoa, berriz, % 57,5ekoa da».
«Eraginkortasun maila horri esker, ezohiko diru sarrera horiek optimizatu ahal izan ditugu, bestela egin ezin izango genituzkeen inbertsioak egiteko, eta ministerioekin gehigarriak negoziatu ahal izateko, funtsak handitzeko», gaineratu du. Jarduera sektoreei dagokienez, manufaktura-industriak eta energia hornidurak eta administrazio publikoak jaso dute funts gehien.
Horretarako, funts horien hasieratik, Ekonomia Sailburuordetzak bere gain hartu zuen Espainiako Gobernuarekin harremanak izateko ardura; zehazki, Ekonomia, Merkataritza eta Enpresa Ministerioko Analisi Makroekonomikoko Zuzendaritza Nagusiarekin, Eduardo Aguilar García buru zela, baita Jaurlaritzaren Lehendakaritzaren Kabinetearen mendeko Berreskuratze Planaren Jarraipen Unitatearekin eta Jaurlaritzaren Euskadiko Ordezkaritzarekin ere. Kontaktu horiek aukera eman dute datuak bateratzeko, informazioa optimizatzeko eta MRR funtsek gure herrialdean duten benetako eragina zehatz-mehatz ezagutzeko.
Azkenik, Torres Lehendakariordeak iragarri du aldizkako agerraldiak egingo direla Legebiltzarrean, eta hilero newsletter bat argitaratuko dela. Ekintza horien bidez, Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailak Europako funtsen gauzatzeak Euskadin izandako aurrerapenen eta bilakaeraren berri emango du, gardentasun eta informazio ekitaldi batean.
