Euskal ekonomiak hazkunde egonkor eta orekatuaren bidean jarraitzen du. Ostegun honetan, urteko lehen hiru hiruhilekoetako hazkunde datuak ezagutu ondoren, urtarriletik irailera bitarteko batez besteko aldakuntza tasa % 1,9koa da, eta aurreikuspena da zifra hori urte osoan mantenduko dela edo desbideratze oso txikia izango duela, Iñaki Ruiz Eusko Jaurlaritzako Ekonomia sailburuordeak azaldu duenez. Osasun ekonomiko onaren beste sintoma bat da «azken bi hiruhilekoetako bilakaerak egonkortasun nabarmena» erakusten duela, eta koiunturazko adierazleek ez dutela iradokitzen orain arteko laugarren hiruhilekoko hilabeteetan «okerrera egin denik».
Eustatek ostegun honetan argitaratu dituen hirugarren hiruhilekoko kontu ekonomikoen arabera, Euskadiko barne produktu gordina (BPG) % 0,5 hazi da hiruhileko artean eta % 1,8 urte artean. Bi zifra horiek bat datoz Ekonomia Zuzendaritzak urrian egin zuen aurreikuspenarekin, eta, beraz, orduan aurkeztu zen egoera makroekonomikoa, 2025eko aurrekontuen euskarri gisa erabiltzen dena, indartuta geratzen da.
Azpimarratu beharra dago Eustatek zertxobait aldatu dituela urteko lehen erdiko datu batzuk; beraz, aurreikuspenen banakapena ezin da bat etorri orain argitaratutako emaitzarekin. Zehazki, lehen hiruhilekoko BPGa % 2,2ra igo da (lehen % 2,1 zen), eta industriaren ikuspegia hobetu du, beste osagai batzuen artean.
Eskaintzaren ikuspegitik, kontu ekonomikoek adierazten dute euskal ekonomiaren motorra zerbitzuak direla, hirugarren hiruhilekoan % 2,2 hazi baitziren, aurreko datuak baino pixka bat beherago, baina oraindik ekonomiaren batez bestekoaren gainetik. Merkataritzaren, ostalaritzaren eta garraioaren atala (% 1,5) berraktibatu egin da; 2023aren amaieran, moteltzen ari zela adierazten zuten datuek. Aitzitik, sektore publikoari eta gainerako zerbitzuei lotutako jardueren bultzada moteldu egin da, nahiz eta balio altuak izan.
Hirugarren hiruhilekoaren ezaugarrietako bat da Eustatek berrikusi egin duela gorantz industriaren balio erantsiak urteko lehen erdian izan duen joera; izan ere, orain dinamismo handiagoa erakusten du, 2023ko datuetatik urrun bada ere. Zehazki, hirugarren hiruhilekoan industriaren aldakuntza tasa % 0,7 izan da, bigarren hiruhilekoko datua baino pixka bat handiagoa. Sektoreak bizi dituen zailtasunak ikusita, merezimenduzko emaitza da, batez ere inguruko herrialdeekin dituen loturengatik.
Eskariaren ikuspegitik, argitaratutako datuak Ekonomia Zuzendaritzaren aurreikuspenetik oso gertu daude. Zehazki, familien gastua % 1,8 hazi da, aurreikuspena berdinduta. «Familiek BPGa hazten den erritmo berean kontsumitzeak iradokitzen du aurreko aldietako inflazio handiak ekarri zuen gastuaren moteltzea atzean geratzen ari dela, eta ekonomiaren hedapena bultzatzen ari direla enpleguaren bultzada eta soldaten susperraldia», gaineratu du Iñaki Ruizek.
Bestalde, kapital eraketa gordinaren hazkunde erritmoa % 2,0raino hobetu da, emaitza onekin, bai equipo ondasunetan egindako inbertsioari dagokionez (% 2,3), bai gainerako inbertsioari dagokionez (% 1,9) ere. Ildo horretan, Ekonomiako sailburuordeak nabarmendu duenez, «inbertsioa ekonomiaren batez bestekoa baino gehiago hazi da, eta hori ez zen aurreko hiruhilekoetan gertatu», eta azpimarratu du «inbertsioaren hazkunde dinamikoak etorkizuneko hazkundea bultzatzen duela».
15.800 lanpostu garbi sortu dira
Kanpo saldoari dagokionez, kontuek adierazten dute esportazioak eta inportazioak, termino errealetan, igo egin direla hirugarren hiruhilekoan, inguruneko ziurgabetasuna eta nazioarteko merkataritzan bizi den motelaldia gorabehera. «Inportazioak esportazioak baino pixka bat gehiago hazi direnez, kanpo saldoak hamarren bat kendu dio BPGren hazkundeari», adierazi du Iñaki Ruizek, «baina horrek ez du baldintzatzen ekonomia osoaren bilakaera ona, barne eskariaren sendotasunean oinarritzen baita», gaineratu du.
Lan-merkatuari dagokionez, enplegua, lanaldi osoko lanpostu baliokideetan neurtuta, % 1,6 hazi da urte batetik bestera, eta tasa horrek ia 15.800 lanpostu garbi sortzea ekarri du azken urtean. Tasa hori Ekonomia Zuzendaritzak aurreikusten zuena (% 1,5) baino pixka bat handiagoa da.
Azken batean, testuinguru ekonomiko zail batean, inguruko ekonomien ahultasunak, nagusi den ziurgabetasunak eta gatazka geopolitikoek baldintzatuta, euskal ekonomiak hazkunde egonkor eta orekatua erakusten du, barne eskarian oinarritzen dena, kontsumoan zein inbertsioan, eta ekonomiaren hiru sektore nagusietan oinarritzen dena, nahiz eta zerbitzuak nabarmentzen diren, eta horrek enplegu iraunkorra haztea ahalbidetzen du.
