Mikel Torres Lehendakariordeak konfiantza mezua bidali dio euskal ekonomiari, zalantza handiak nagusi diren nazioarteko testuinguru geopolitikoaren baitan. «Politika ekonomiko protekzionista egikaritzera baino gehiago, xantaia politika geoestrategiko batera ari da jolasten Etxe Zuriko maizter berria», adierazi du Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuak gaur goizean Bilbon egindako Fórum Europa-Tribuna Euskadi foroan.
Turbulentzia globalak eta Donald Trumpek munduko ordena ekonomikoan sortzen dituen zalantzak alde batera utzita, Torresek uste du «ezinbestekoa dela Europak pausoa lehenbailehen bizkortzea, ez soilik aurrez ikus daitezkeen muga zergen erasoetatik babesteko, baizik eta bere lehiakortasuna handitzeko». Eta zuhur agertu da AEBetako presidente berriaren iragarkiak «zertan gauzatuko diren jakin arte», baina ohartarazi du «2025ean aurre egin beharko diegun arriskuetako bat dela».
Hala eta guztiz ere, gogorarazi du aurreikusi dutela euskal ekonomia % 2 inguru haziko dela, bai 2024an, bai 2025ean, eta kontsumo pribatua, berriz, % 2, eta inbertsioa % 2,4. «Inbertsioa kontsumoaren gainetik hazteak sendotasuna ematen dio etorkizuneko hazkunde ereduari», ziurtatu du.
Zerbitzuetarako espero den hazkundea % 2,1ekoa da, eraikuntzarako % 2,2koa, eta industria, berriz, % 1,4 haziko da. Azken datu hori da, zalantzarik gabe, «gehien kezkatzen duena, gure hazkundea mugatzen baitu, gure industriaren osagai esportatzaile handia dela eta». «Europarekin lotura gehien duen ekonomietako bat da Euskadikoa, eta kontinente zaharra euskal esportazioen ia bi herenen helmuga da, Alemania eta Frantzia izanik helmuga nagusiak», jakinarazi du Lehendakariordeak.
Ildo horretan, gogorarazi du 2024an eurogunea % 0,7 soilik hazi zela, eta Euskadi hazi zenaren erdia baino gutxiago (% 2,1) eta Espainia hazi zena baino hiru aldiz gutxiago (% 3) hazi zirela herrialde guztiak; Alemaniako hazkundea, berriz, negatiboa izan zen (- % 0,8). Horregatik, egiaztatu du «enpresak esportazioetan zailtasunak ari direla antzematen, moteltze nabarmena pairatuz».
Hala ere, Mikel Torresek konfiantzazko mezu bat bidali du euskal ekonomiarekiko, bi adierazle garrantzitsutan oinarrituta: «Lehenengoa da, inbertsioan oinarritua, enpresek inbertitzen jarraitzen dutela, eta, bigarrena, enpleguan oinarritua, langileak kontratatzen jarraitzen dutela eta, esportazioetan zailtasunak izan arren, langile kualifikatuak eta prestatuak ez direla baztertzen».
Europako funtsen «balio erantsia»
Testuinguru horretan, Lehendakariordeak nabarmendu du Europako funtsek euskal enpresa txiki eta ertainei eskaintzen dieten «balio erantsi garrantzitsua», eta azpimarratu du Euskadin jasotako laguntza horien onuradunen % 40, hain zuzen ere, enpresa txiki eta ertainak direla. Hala ere, % 17 enpresa handiak dira.
Sektoreka, manufaktura eta equipo ondasunen industriak, energiaren sektoreak eta administrazio publikoek jaso dute funts gehien. Orain arte, Euskadik ia 3.000 milioi euro erakarri ditu Europako laguntzetatik, eta Estatuko ebazpenen buruan kokatu da % 72rekin, Estatuko batez bestekoa baino 15 puntu gehiagorekin.
«Ondo eta azkar exekutatzen da», adierazi du Torresek. «Efizientzia maila horri esker, beste autonomía erkidegoek erabiltzen ez dituzten funtsen gehigarri berrietara jo dezakegu, eta horrek aukera ematen digu inbertsio berriak egiten jarraitzeko», gaineratu du sailburu sozialistak.
«Enplegu gehiago eta hobea»
Lehendakariordeak ez du ulertzen «ekonomia ona, garapen ekonomiko ona, bidezkoa eta oparoa, kalitatezko enplegurik gabea», eta defendatu du «enplegu gehiago, pertsona gehiago sartu nahi ditugulako gure lan merkatuan, eta enplegu hobea, eskubide gehiago eta hobeak izatea nahi dugulako».
Era horretan, nabarmendu du 2024aren amaieran Gizarte Segurantzan afiliatutakoen zifra errekorra, milioi bat pertsona baino gehiago baitzeuden, «gero eta emakume gehiago egonik lan merkatuan», eta urte arteko balantze positiboa izanik langabeziaren murrizketari dagokionez. «2025eko urtarrilaren 31n, 1.340 pertsona gutxiago daude erregistratuta Lanbide – Euskal Enplegu Zerbitzuan 2024ko data berean baino».
Mikel Torres Lehendakariordeak apustu egin du «alferrik ez galtzean aktibo ez dagoen biztanleria potentziala, are gehiago eskulanaren eskasia dagoen honetan». Eta enpresei proposatu die Lanbiden oinarritu daitezela «aliatu handi» gisa, «gure enpresen beharrak eta lan merkatu aldakorra asetzeko prestatutako profil profesional askotarikoak baititu».
Halaber, azpimarratu du lanaren arloko «lege aldaketen» garrantzia. «Garrantzitsuak dira», esan du Torres sozialistak, 2022ko lan erreformak eta Lanbide arteko Gutxieneko Soldata duintzeak lan merkatuan eragin duten «iraultza» aipatuz. Erreforma horiek, gainera, «amaitu egin dute baldintzak hobetzea enplegua sortzearen aurkakoa dela dioen mandatua. Gezurra zen. Frogatu egin dugu». Eta azpimarratu du Euskadik «zaindu beharreko lan harremanen esparru sendoa» duela, eta «benetan erabakigarritzat» jo ditu negoziazio kolektiboa eta elkarrizketa, aldaera guztietan.
