Osasun Sailak, Biobizkaia, Biogipuzkoa eta Bioarabako Osasun Ikerketa Institutuen bitartez, linfoma duten pazienteengan ariketa fisikoaren onurak neurtzeko saiakuntza bat jarri du abian. EDONOLA ikerketa-proiektuak (bertan immuno-kimioterapiako tratamendu aktiboan linfoma duten 180 pertsonak parte hartuko dute) tratamendu eraginkorra eman nahi du pertsona horien bizi-kalitatea hobetzeko, bihotz-biriketako ahalmena jaistea eta hauskortasuna eta nekea areagotzea saihestuz. Gaur aurkeztu dute Durangon Mireia Elkoroiribe alkateak, Osasun Saileko Ikerketa, Berrikuntza eta Ebaluazio Sanitarioko zuzendariak eta Izaskun Zeberio, Sara Maldonado eta Garazi Letamendi ikertzaileek.
Linfomak 5. postuan daude gure ingurunean ohikoenak diren minbizi moten artean. Zehazki, ez Hodgkin linfomak hautemandako guztien % 90 dira, hau da, urtean 15-19 kasu 100.000 biztanleko, eta zifra hori handituz doa azken hamarkadetan.
Immuno-kimioterapian oinarritutako linfoma duten pertsonen egungo tratamenduek erantzun-tasa handia eta biziraupen handia lortzen dute, baina ez daude toxikotasunetik salbuetsita, eta eragin handia izan dezakete bihotz-biriketako gaitasunean, gorputz-konposizioaren alterazioetan, nekean, depresioan eta pazienteen bizi-kalitatea murriztean. Hainbat ikerketak frogatu dute ariketa fisikoak, alde batetik, on egiten duela pertsona osasuntsuen immunitate-sisteman, eta, bestetik, beste minbizi mota batzuk dituzten pazienteen osasun-emaitzak hobetzen dituela.
Horregatik, EDONOLA azterketaren helburua da tratamendu aktiboan linfoma duten pertsonengan ariketa fisiko konbinatuko programa batek (indarra eta entrenamendu aerobikoa) duen eragina diseinatzea eta ebaluatzea, bihotz-biriketako gaitasuna, muskulu-indarra, egoera psikologikoa, bizi-kalitatea, biomarkatzaileak eta sistema immunea neurtuz. Proiektuak arreta berezia jartzen du 70 urtetik gorako pazienteengan, eta estrategia berri zehatzagoen garapenean aurrera egiten saiatzen da.
Donostia, Araba eta Galdakaoko ospitaleen parte-hartzea
‘Ariketa Fisikoa kimioterapia tratamenduan zehar, linfoma duten pazienteen tratamendu laguntzaile gisa: EDONOLA azterlana‘ izeneko proiektua Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak finantzatu du, Osasunaren alorrean ikerketa- eta garapen-proiektuetarako laguntzak programaren bidez. Izaskun Zeberio Etxetxipia —Biogipuzkoa OIIkoa eta Donostia Unibertsitate Ospitalekoa— eta Sara Maldonado Martin —Bioaraba OIIkoa eta UPV/EHUko Unibertsitateko Gorputz eta Kirol Hezkuntza Sailekoa— dira proiektuaren zuzendariak, eta bertan Biobizkaia OIIko eta Galdakaoko Unibertsitate Ospitaleko Eukene Gainza Gonzalezek eta Garazi Letamendi Madariagak ere parte hartu dute. Euskadiko osasun-ikerketako hiru institutuen lankidetza-proiektua da, eta Biogipuzkoa OII da erakunde sustatzailea.
Programan parte hartzeko aukera Osakidetzako Donostiako Unibertsitate Ospitaleko, Arabako Unibertsitate Ospitaleko eta Galdakaoko Unibertsitate Ospitaleko hematologiako kontsultetan bertan eskainiko zaie pazienteei, eta hautatutako pertsonek gutxieneko egoera fisiko basala izan beharko dute eta irizpide zehatzak bete beharko dituzte.
Programan zehar, une oro profesionalek gidatuko dituzte pazienteak, eta ariketaren intentsitatea pazientearen egoerara eta gaixotasunaren fasera egokituko dute. Balorazio fisikoak, funtzionalak eta fisiologikoak, baita ariketa fisikoaren programa ere, UPV/EHUko Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzietan graduatutako kirol-hezitzaile fisikoek zuzenduko dute.
Ariketa fisikoaren programaren esku-hartzea Onkologikoan (Donostia), Jarduera Fisikoa eta Osasuna Ikerketa Zentroan (Vitoria-Gasteizko Udala), Durangoko Udaleko kirol-instalazioetan eta Bilboko Harrobia Lanbide Heziketako Zentro Integratuan egingo da.
Aipatzekoa da udalen lankidetzaren garrantzia komunitatearen osasuna eta ongizatea sustatzen duten ikerketa-ekimenetan, kasu honetan, jarduera fisikoa sustatuz eta osasun publikoa hobetuz. Durangoko Udala ziur dago azterketaren emaitzak oso positiboak izango direla, eta hala, ariketa fisikoa udalerriko biztanleen ongizate orokorrerako funtsezkoa dela dioen ikuspegia indartuko dute. Bilboko Harrobia Lanbide Heziketako Zentroak, berriz, jarduera fisiko eta kirol-jarduera osasuntsuaren industrian balioa sortzea du helburu, ezagutza, gaitasunak eta baliabideak trukatzean oinarritutako lankidetza-eredu baten bidez. Kasu honetan, Bizkaian instalazioak eta ekipamenduak lagaz, ikerketa-proiektua gauzatu dadin.
