Antonio Amat, Julián Zugazagoitia, Virginia González Polo eta Enrique de Francisco dira errepresio garaian «askatasunaren eta justizia sozialaren alde» borrokatu zutenen oroimena berreskuratzen duten argitalpen hauen protagonistak.
Ramon Rubial Fundazioak eta Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuak diktadura frankistan demokraziaren eta justizia sozialaren aldeko borrokaren historian funtsezkoak izan ziren lau pertsonaren biografiak aurkeztu dituzte gaur, Gogoran egindako prentsaurreko batean: Antonio Amat, Julián Zugazagoitia, Virginia González Polo eta Enrique de Francisco.
Justizia eta Giza Eskubideetako sailburu María Jesús San Josék argitalpen horien garrantzia nabarmendu du, eta honako hau adierazi du: «biografia horiek funtsezko urratsa dira gure hurbileko historiaren garai oinarrizko bat berreskuratzeko. Pertsona horien memoria aldarrikatzea merezi du, eta, horrez gain, garrantzitsua da errepresio-garaian demokraziaren alde bizi izan zuten borroka- eta erresistentzia-testuingurua ulertzeko «.
Aurkeztutako biografiak ikerketa sakon baten emaitza dira, eta ekarpen baliotsua dira lau pertsonaia horien oroimena berreskuratzeko; izan ere, haien istorioak, kasu askotan, isilaraziak edo baztertuak izan ziren diktadura frankistan eta ondoren.
Justizia eta Giza Eskubideetako sailburua biografien egileekin batera egon da: Ángel Comonte, Virginia González Polo eta Julián Zugazagoitiaren biografien egilea; Antonio Rivera, Antonio Amat-en biografiaren egilea; eta Pedro Barruso Barés, Enrique de Franciscoren biografiaren egilea. Aurkezpenean Eider Gardiazabal Ramon Rubial Fundazioko presidenteak ere parte hartu du.
Gardiazabalek azpimarratu duenez, «gaur aurkezten ditugun bezalako proiektuak garatzea funtsezkoa da, ez bakarrik frankismo garaian jazarriak izan ziren pertsonak gogoratzeko, baita Espainiako Gerra Zibilaren historiaren ikuspegi osoagoa emateko ere, bereziki ideal demokratikoei eta autoritarismoaren aurrean askatasunaren aldeko borrokari dagokienez. Biografia hauekin, gure historiarekiko zorra kitatzen ari gara «.
«Historiak leku nabarmena izan behar du gure oroimenean», gaineratu du Gardiazabalek, «batez ere gizarte justuago, askeago eta hobeago baten alde borrokatu zirenena. Ramón Rubial Fundazioan ezinbestekotzat jotzen ditugun proiektuak bultzatzen jarraituko dugu,etorkizunera begira, egiarekin, duintasunarekin, ahaztutako biktimekiko errespetuarekin eta haien oroimena berreskuratzearekin egingo duen gizartea eraikitzeko «.
Antonio Amat, Julián Zugazagoitia eta Enrique de Franciscoren biografien argitalpena Gogora Institutuaren elkarte eta fundazioentzako 2024ko laguntzen deialdiaren bidez finantzatu da, eta Virginia González Polori dagokiona Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren babesa jaso du.
Funtsezko pertsonak Espainiako Bigarren Errepublikan eta Gerra Zibilean
Julián Zugazagoitia eta Enrique de Francisco funtsezko pertsonak izan ziren Espainiako Bigarren Errepublikan eta Gerra Zibilean. Zugazagoitia, Errepublika garaian Justizia ministro izandakoa, eta Enrique de Francisco, frankismoaren aurkako ekintzailea, biak exekutatu zituzten errepublikanoen porrotaren ondoren.
Antonio Amatek, frankismoaren aurkako borrokalari nabarmenak, eskubideak eta askatasunak defendatzen eman zuen bizitza, errepresio-testuinguru batean. Bestalde, Virginia González Polo, Bilboko sozialismoaren lehen figura nabarmenetako bat, funtsezkoa izan zen lehen Emakumeen Talde Sozialistaren sorreran 1904an.
