TRANSIS LAB mugaz gaindiko proiektua adinekoen errealitatea landa-eremuan iraultzeko ari da lanean. Errealitate horretan, adinekoek mugak dituzte. Galerek – harreman-, kognizio- edo mugikortasun-galerek – gero eta zailagoa egin dezakete haien egunerokotasuna.
Proiektu honen helburua da mundu txiki horiek zabaltzea eta galdutako harremanak eta gaitasunak berreskuratzea, bai beren bizitzetan, bai komunitatean. TRANSIS LABek belaunaldien arteko elkartasunaren alde egiten du. Landa-eremuen erronkei ikuspegi berritzailearekin heltzen zaie, analisia, esku-hartze pertsonalizatua eta inpaktuaren ebaluazioa uztartuz.
Premisa hauskortasunetik mendekotasunera igarotzea geldiaraztea da, adinekoei beren autonomiari ahalik eta denbora gehien eusteko aukera emanez. Horretarako, testuinguru eta premia bakoitzari egokitutako tresnak erabiltzen dira, mugaz gaindiko lurraldeen baliabideak koordinatuz (Euskadi, Nafarroa, Akitania Berria eta Okzitania).
«Proiektuaren helburua da landa-eremuetan bizi diren eta hauskortasun fisiko eta sozialeko egoeran dauden 65 urtetik gorako pertsonen ongizatea eta bizi-kalitatea hobetzea. Gizarte-hauskortasun horrek trantsizio sozial eta demografikoari lotutako arazo konplexu batera garamatza: nahi ez diren bakardadeak», adierazi du Nerea Melgosa Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoaren sailburuak.
TRANSIS LAB adineko pertsonen bizitza landa-eremu bihurtzeko diseinatuta dago, sei esperientzia piloturen bidez, bat parte hartzen duen lurralde bakoitzean. Hauskortasun-egoeran dauden 400 adineko pertsona eta 90 profesional soziosanitario inplikatzea planteatzen da, mugaz gaindiko sei lurraldeetan batera lan eginez.
Esperientzia horiek hiru helburu nagusi dituzte:
- Komunitate bakoitzeko hauskortasun-profilak identifikatzea, adinekoen premia espezifikoak ulertzeko.
- Esku hartzeko plan pertsonalizatuak probatzea, etxeko arreta, jarduera komunitarioak eta tresna teknologiko egokituak konbinatuz.
- Emaitzak ebaluatzea, konponbideak eraginkorrak eta erreplikagarriak direla bermatzeko.
Adineko pertsonak gehiago bizitzeaz gain, hobeto bizitzea espero da. Komunitatearen parte aktibo izaten jarraitu ahal izatea, konektatuta eta egunerokotasunaz gozatzeko aukera emango dien bizi-kalitatearekin. Adinekoei beren autonomiari ahalik eta denbora gehien eusten lagundu nahi zaie, mendekotasun-egoera batean aurrera egin gabe. Era berean, landa-komunitateetako gizarte-loturak indartu nahi dira, gizarte-kohesioa eta teknologia egokituen erabilera sustatzen duten esku-hartzeei esker. Horrekin guztiarekin, beste landa-eskualde batzuetan erreplika daitekeen eredu bat sortu nahi da, TRANSIS-LAB proiektuaren berezko esku-hartze eta ebaluazio gidetan oinarrituta.
Proiektuak dagoeneko lortu du hauskortasuna diagnostikatzeko tresnak hobetzea, mugaren bi aldeetan zegoen onena tresna partekatu batean sartuz. «Elkarrekin ikasten dugu eta batak bestearengandik, praktikarako ezagutza erabilgarria sortzen dugu eta mugaz gaindiko lankidetzatik berritzen dugu. Horrela, dagoeneko badugu tresna diagnostiko bat hauskortasunaren ikuspegi bikoitzarekin: funtzionala eta soziala. Eta diagnostikotik abiatuta arreta pertsonalizatuko plan bat egiteko tresna batekin. Biak euskarri digitalean», adierazi du Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoaren sailburuak.
Nerea Melgosaren hitzetan, Eusko Jaurlaritzak gizartea gaztetuko duen berrorekaren alde lan egiten du, zahartzearen aukerei eta erronkei heltzeaz gain.
