2017an aurkeztu zen (H)ABIAN 2030 Gizarte Eraldaketarako Hezkuntzaren euskal estrategia, hainbat eragilerekin egindako partaidetza-prozesu baten ostean. Hala, duela zortzi urte, sei lan ildo edo indar-ideia ezarri ziren, gizartea eraldatzea helburu duen hezkuntza sustatzeko.
Harrezkero, eguneroko lanarekin batera, Euskadiko GGKEen Koordinakundeak, Hegoa Institutuak eta eLankidetza – Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Agentziak urtero antolatu dituzte Gizarte Eraldaketarako Hezkuntzari (GEH) buruzko jardunaldiak; eta 2025ean zortzigarren edizioa izango da. 2018 eta 2023 bitartean, jardunaldien ardatza estrategiaren sei indar-ideiak banan-banan lantzea izan zen: herritartasun global jasangarri eta ekitatiboaren alternatibak eratzen dituzten subjektuei laguntzea, ikuspegi politiko-pedagogikoak, eskubideen ikuspegia, tokiko-global ikuspegia, eragile guztien arteko erantzukidetasuna, eta etengabeko ikaskuntza.
Lehen sei edizioen ondoren, jardunaldien ziklo berri bat hasi zen: indar-ideiak banaka lantzen jarraitu zen, baina horietako bakoitza GEHk gaur egun dituen erronka nagusiekin lotuz. 2024an, zazpigarren edizioan, hezkuntzak erakundeen eta kolektiboen/gizarte mugimenduen arteko artikulazioan dituen erronkak jorratu ziren.
Etapa berri horretan sakontzeko, Gizarte Eraldaketarako Hezkuntzari buruzko VIII. Jardunaldiak apirilaren 3an, ostegunean, izango dira, 09:30etik 17:30era, Gipuzkoako Medikuen Elkargoan (Frantzia pasealekua, 12 – Donostia), Eraikuntza komunitarioaren erronkak gizarte eraldaketan izenburupean. Oraingo honetan, jardunaldiek (H)ABIAN 2030 estrategiaren hirugarren lan-ildotik abiatuta helduko diote gaiari: eskubideen ikuspegia txerta dadin sustatzea eta indartzea.
Hizketaldia, esperientziak eta tailerrak
Ildo horretan, goizean, izen-ematearen eta ongietorri ekitaldiaren (09:15-09: 30) ondoren, gaian ibilbide luzea duten Maider Elortegi Uriarte eta José Luis Fdez. Casadevante ‘KOIS’ adituek Miguel Esquembre Gonzálezek bideratutako inaugurazio hizketaldi batean parte hartuko dute, 09:30etik 11:30era.
- Maider Elortegi Uriarte 18 urteren ondoren Mexikotik itzuli den euskal herritarra da. UNAMeko Latinoamerikako Ikasketen Graduondokoa, Mexikon eta Bolivian herri eta komunitate hezkuntzan, memorian eta lurralde sareetan Antolakuntza prozesu autonomoekin eta magisteritzako herri mugimenduarekin lotuta. Gizarte eta hezkuntza atzerapen handiko eremuetan goi-mailako hezkuntzako programa publikoak sortzen parte hartu du.
- José Luis Fdez. Casadevante ‘KOIS’ soziologoa da, eta nazioarteko aditua elikadura burujabetzan, Andaluziako Nazioarteko Unibertsitatean. Bere lana trantsizio ekosozialekin lotutako ikerketak, prestakuntza prozesuak eta ekimenak bultzatzea da. Auzo mugimenduaren aktibista da duela hamarkada bat baino gehiagotik, eta gaur egun hiri-nekazaritzako proiektuak sustatzen dihardu.
Hasierako solasaldiaren eta kaferako etenaldiaren ondoren, 12:00etatik aurrera, eraikuntza komunitarioan giza eskubideen ikuspegia aplikatzeko hainbat esperientzia ezagutuko ditugu, lau erakunderen eskutik, Cony Carranza Castro herri-hezitzaile feminista antirrazistak bideratutako mahai-inguru batean:
- IIFACe – Bideratze eta Aldaketa Institutua: Mabel Cañada Zorrilla. IIFACe 2007an sortu zen, bideratze-teknikei buruzko prestakuntza jaso ondoren kezka bera partekatzen zuten hainbat pertsonaren ekimenez: taldeak bideratzea eraldaketa ekosozialerako tresna gisa. Bideratzea gauzak errazteko artea da, taldeei une bakoitzean kontzienteago izaten lagunduko dien pertsona edo talde bideratzaile bat txertatuz: talde-prozesuen kalitatea hobetuz, denbora aurreztea, prozesuen eraginkortasuna hobetzea, gatazkak prebenitzea eta eraldatzea, parte-hartzea sustatzea…
- KAS – Kaleko Afari Solidarioak: Koldo Tellería Andueza. Donostiako kaleetan bizirauten duten pertsonei afari solidarioa eskaintzean datzan ekimen herritar, komunitario, kolektibo, boluntario eta autofinantzatua da. Zehazki, Plaza Berrin zein Amara eta Egia auzoetan antolatzen dira afariak.
- SOS Arrazakeria: Tatiana Bellorín Espinoza. Joan den urtean, Gipuzkoako SOS Arrazakeriak, Emaus Gizarte Fundazioarekin eta EHUko Gizarte Psikologia Sailarekin lankidetzan, etxeko langile migratzaileentzako trebakuntza politikorako eskola bat bultzatu zuen, Errenterian, Donostian, Irunen eta Hernanin. 90 emakumek baino gehiagok parte hartu zuten, beren eskubide soziolaboralak identifikatzeko eta defendatzeko gaitasunak indartuz, eta haien urraketez zein antolatzeko beharraz jabetuz.
- Colectivo Cala Kolektiboa: Miguel Esquembre González. Ecofuturo rural!? proiektua Alburquerquen (Extremadura) gazteekin egindako lan komunitarioaren emaitza da, gazte horiei «eskaintzen» ez zizkieten espazioak bilatzeko helburuarekin. Behetik gorako eraikuntzaren adibide bat da. Osasun mentalaren eta larrialdi klimatikoaren arteko lotura planteatu da, baina baita krisi klimatikoaren ondorioz migratzen duten pertsonen egoera ere.
Arratsaldean, bazkariaren (14:15-15:15) ostean, talde-lanaren bidez gaiari buruz elkarrekin hausnartzeko aukera izango dugu, 15:15etik 16:45era. Helburua funtsezko ideiak eta ekintza zehatzak identifikatzea izango da, gizartea eraldatzeko prozesuei begirako eraikuntza komunitarioan aurrera egiteko.
