Begoña Pedrosa Hezkuntza Sailburua, berak hala eskatuta azalpenak eman ditu Legebiltzarrean. Euskal Hezkuntza Sistemaren egungo erronkei erantzuteko diseinatutako ibilbide-orriaren gakoei buruz aritu da.
Hezkuntza Sailak Hezkuntzan Emaitzak Hobetzeko 2024-2028 Estrategia Integrala aurkeztu du gaur Legebiltzarrean. Egitura osoan eragina duen plan horren bidez, Eusko Jaurlaritzak Euskal Hezkuntza-Sistemaren kalitatearekin, ekitatearekin eta etengabeko hobekuntzarekin duen konpromisoa indartu du.
Bere hitzaldian, Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azpimarratu du, Euskadik hezkuntza-sistema sendo eta erresilientea duela, baina ohartarazi du egungo gizartearen testuinguruak – aniztasuna handiak, demografía eta teknologia aldaketek eta gizartean gertatzen diren desberdintasunen eraginak– sistema egokitzera eta eraldatzera behartzen duela. Testuinguru horretan, ikasle guztiek ikasi, hazi eta aurrera egin ahal izatea bermatzeko beharra berretsi du, haien jatorria edo egoera sozioekonomikoa edozein dela ere.
«Ekintza-plan argi eta zorrotza, eta Euskadiren etorkizunarekiko konpromiso kolektiboa», adierazi du Pedrosak.
Estrategia ikuspegi sistemiko batetik egituratuta dago eta hiru esku-hartze maila ditu: maila makroa, politika publikoak eta esparru estrategikoak definitzen dituena; meso maila, ikastetxeen lidergoa indartzen duena eta estrategia testuinguruan kokatzen duena; hirugarrenik, mikro maila, ikasgela; irakasleek erabakiak benetako ikaskuntza bihurtzen dituzte. Eredu hori ikastetxeetan jada abian dauden programen eta ekintzen bidez hedatzen da. Gaur egun, 24.000 ikaslek baino gehiagok jasotzen dituzte errefortzu-programa berriak; prestakuntza-ebaluazioaren esparru berria eta konpetentzien ebaluazioaren aplikazioa, berriz, sistema osora hedatzen ari dira pixkanaka, sisteman 200 irakasle baino gehiago sartu direlarik.
Estrategia hiru zutabe nagusitan oinarritzen da:
Ebaluazio-sistema integrala, berritu diren barneko eta kanpoko ebaluazioak dituena, eta hobekuntza bideratzeko balio duena. Ebaluaziorako adituen foroa 2024an jarri zen abian, eta ebidentzian oinarritutako inpaktu handiko proiektuak diseinatzen laguntzen dute aditu horiek. Diseinatzen dituzten proiektuak erabilgarriak dira ikastetxeentzat, eta haien testuingurura egokitzen dira. Horrela, Euskadik aurrera egiten du ebaluazio-eredu propio baterantz, ikaskuntza, ekitatea eta sistemaren kalitatea hobetzeko informazio zorrotza eta erabilgarria ematen duten tresnekin.
Ikasleen funtsezko konpetentziak indartzea, bereziki matematika, irakurmena eta gaitasun zientifikoa. Planak errefortzu-programa espezifikoak eta egitura komun eta sistematizatua konbinatzen ditu. Batzorde teknikoak eratu dira programa bakoitza gainbegiratzeko, aholkularitza-taldeak aktibatu dira estrategiak ikastetxeetara egokitzeko, testuinguruan kokatutako baliabide didaktikoak garatu dira eta irakasleei prestakuntza praktikoa eskaintzen ari zaie.
Bizikidetza positiboa eta ongizate emozionala, hezkuntzarako eskubidearen egiturazko baldintza gisa. Estrategiak irakasleak kudeaketa emozionalean prestatzea bultzatzen du, esku hartzeko programa espezifikoen bidez. Nabarmentzekoak dira Osasun Sailarekin lankidetzan curriculum sozioemozionala ezartzeko programa eta ZIUR proiektua, UPV/EHUrekin lankidetzan, osasun emozionalean eta ongizate psikologikoan zentratzen dena. 42 ikastetxetan pilotatzen ari den ikerketa aplikatuko proiektua da. Aldi berean, herritartasun digitala sustatzeko eskuhartzeak, sare sozialen erabilera arduratsua eta ziberjazarpenaren detekzio goiztiarra ere sustatzen dira.
Gainera, Estrategia bat dator Hezkuntza Sailaren lehentasunezko ardatzekin — ikasleen protagonismoa, irakasleen lidergoa, familien inplikazioa, aniztasunarekiko arreta, euskara, digitalizazioa, iraunkortasuna, lankidetza-sareak eta sistemaren nazioarteko dimentsioa —, eta inpaktu-adierazle argiak ezartzen ditu 2028rako: oinarrizko konpetentziak hobetzea, eskola uztea murriztea, ikasleen ongizatea handitzea, euskararen erabilera eta ikuspegi eleaniztuna indartzea, irakasleek etengabeko prestakuntzan duten parte-hartzea handitzea eta ekitatean eta aniztasunarekiko arretan aurrera egitea. Izan ere, hezkuntza-sistema eraldatzeak plangintza ez ezik, jarraipena, ebaluazioa eta neurtu daitezkeen emaitza zehatzak ere eskatzen ditu.
Pedrosak azpimarratu du, halaber, hezkuntza-hobekuntza ez dagoela soilik planen mende, baita hezkuntza-eragile bakoitzak bere lana egiteko dituen baldintzen mende ere: «Baliabideetan inbertitzen ari gara hezkuntza-komunitate osoak – batez ere irakasleek – baldintza onenetan eta kalitate handienarekin lan egiteko behar diren tresnak izan ditzan. Izan ere, sistema hobetzea erantzunkidetasunaren kontua da».
Emaitzak Hobetzeko Estrategia hori Hezkuntza Sailaren beste estrategia handi batzuekin koordinatuta hedatuko da, hala nola HEZKUNTZA ERAIKI 2030 estrategiarekin (eskola-azpiegituren modernizazioan zentratua) edo ADIMEN DIGITALA estrategiarekin (hezkuntza-digitalizazio inklusibo, pertsonalizatu eta pedagogikora bideratua).
«Herrialde batean ez dago inbertsio hoberik hezkuntza ekitatiboa, zorrotza eta berritzailea lortzeko egiten dena baino, ebidentzia eta ebaluazio-sistema egiaztatuetan eta sakonki gizatiarrean oinarritua egiten dena. Eta hori da Euskadik merezi duen hezkuntza», ondorioztatu du sailburuak.
