Gobernantza Publiko eta Autogobernu Sailak 2023rako duen aurrekontuak EAEko Administrazio Publikoaren kudeaketa zentralizatuko eraikinetan efizientzia eta jasangarritasun energetikoaren aldeko apustu irmoa jasotzen du. Energiaren prezioaren igoera handiak eragindako egungo egoerari aurre egiten diote kontuek, eta instalazio publikoetan eraginkortasuna eta energia aurreztea hobetzera bideratutako partidak biltzen dituzte. Legebiltzarreko taldeen ordezkarien aurrean egindako hitzaldian, Garamendik adierazi du kontu horiek “administrazio modernoa, irekia, arina, kalitatezkoa eta eraginkorra finkatzera bideratuta daudela, baita egungo testuinguru aldakorrean ere”.
Hori da Olatz Garamendi buru duen Gobernantza Publiko eta Autogobernu Sailaren apustu nagusietako bat. Sailburuak gaur aurkeztu du bere aurrekontua Eusko Legebiltzarrean, Eusko Jaurlaritzako sailburuen agerraldi errondaren barruan. Aurrekontua 171,1 milioi eurokoa da, aurreko ekitaldian baino 32,7 milioi gehiago, hau da, %23,5eko igoera. Zenbateko hori Euskal Autonomia Erkidegoak datorren urterako duen aurrekontu osoaren %8,7 da.
Aurrekontuaren zatirik handiena Administrazioaren eta Zerbitzu Orokorren arloan biltzen da. Arlo horretan, %39,3ko igoera nabarmentzen da, gehienbat kudeaketa bateratuko eraikinetako inbertsioen gehikuntza ordaintzeko, erabiltzaileen eraginkortasuna eta erosotasuna hobetzeko asmoz. Zati bat higiezinetako energia kostuen igoera ordaintzeko ere erabiliko da: 2022an aurrekontuan elektrizitate gastuan aurreikusitakoa baino 2,7 milioi gehiago, eta gasaren gastuan 0,7 milioi gehiago.
Ildo horretan, Saila ahalegin handia egiten ari da aurrezteko neurriak bultzatzen, eta neurri horiek fruituak ematen ari dira. Adibide gisa, Lakuako instalazioetan, aurten, %7 energia elektriko gutxiago kontsumitu da, iazko aldi berarekin alderatuta. Inbertsio ahalegina handitu da energia eraginkortasuna hobetzeko helburuarekin bat etorriz, estalkiak eta fatxadak berrituz, klimatizazio sistemak sortuz, erabilera anitzeko espazioak sortuz, argiztapen sistemak modernizatuz.
Eraldaketa digitala
Zerbitzu publikoen eraldaketa digitalak, modernizazioak eta berrikuntzak ere bultzada handia jaso dute Sailaren aurrekontuan, %37,5 bideratuko baita Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) arloko kudeaketara. Arlo horretan, gehikuntza handia izan duten partidak azpiegitura informatikoen, datu zentroen eta azpiegitura fisiko eta birtualen zerbitzuari euskarria ematen diotenak dira. Platerako partida % 39,5 handitzeak tresna horren modernizazioa bultzatuko du, Euskal Administrazio Publiko erabat digitala izateko helburuarekin.
Era berean, aurrekontuak konektibitatea indartzeko ekintzak jasotzen ditu erreferentziazko ikastetxe publikoetan, administrazioaren komunikazioak hobetzeko Hezkuntzan edo Osakidetzan, besteak beste. Era berean, 4 milioi euroko partida bat jasotzen du eraikin pribatuetako telekomunikazio azpiegiturak hobetzeko, 2000. urtea baino lehenagoko bizilagunen erkidegoek eskura dezaketena, hala nola erabiltzen ez diren irrati eta telebistako antenak eta kableak kentzea eta horien ordez harrera kolektiboko sistema eguneratuak jartzea.
Ildo horretan, kolektibo kalteberentzako 240 euroko bonu digitalak ere sartzen dira, eten digitala murrizteko helburuarekin, 552.240 euroko aurrekontu partida esleituta baitu. Gainera, aurrekontuak aurreikusten du 2 milioi bideratuko direla herritarrak KZguneen bidez modu digitalean gaitzeko, bai genero arrakala digitala murrizteko, bai lurralde arrakala murrizteko gainbehera demografikoko eremuetan prestakuntza ekintzak eginez. Era berean, 3,4 milioi bideratuko dira administrazioaren proiektuetara, zerbitzu publikoen kalitatea, irisgarritasuna eta mugikortasuna bultzatzeko.
Sailaren gastu orokorraren erdia pasatxo ( % 52,7) administrazio elektronikoaren modernizazioa, berrikuntza eta inplementazioa finantzatzeko erabiltzen da. Helburu horretara bideratutako partidak Eusko Jaurlaritzak administrazio arin, hurbil, kalitatezko eta eraginkorraren alde egindako apustuaren erakusle dira, berdintasunaren eta ekitatearen balioetatik eraikia. Aurrekontuaren laurdena, gutxi gorabehera (%26,2), euskal administrazioaren azpiegiturak mantentzeko eta modernizatzeko erabiliko da.
Langileen prestakuntza eta hautaketa
Funtzio Publikoak kontuen %15,7 erabiliko du administrazioko langileen hautaketa, prestakuntza eta estaldura finantzatzeko, bai eta langileen prozesuak kudeatzeko ere; horniketa eta hautaketa prozesuen proiektuari buruzko diseinuaren bigarren fasea, proba eta garapen faseekin; eta Administrazio Orokorraren Berdintasun Plana osatzen duten neurriak ezartzeko. Enplegu eskaintzen deialdiei dagozkien deialdiak eta enplegu publikoa finkatzeko hautaketa prozesuak ere sartzen dira. Antolaketari eta gauzatzeari buruzko guztia IVAPen aurrekontuan jasotzen da.
Sailaren gainerako aurrekontua (%3,5) Araubide Juridikoaren Sailburuordetzatik bideratuko da Euskadin autogobernua defendatzearekin eta garatzearekin, laguntza juridikoarekin, datuen babesarekin eta erakundeen arteko harremanen arloarekin zerikusia duten gaietarako.
Kapituluka, funtzionamendu gastuek aurrekontu osoaren %61,2 hartzen dute (105 milioi), eta Gobernantza Publiko eta Autogobernu Saileko plantilla osatzen duten 536 pertsonen ordainsariak 33,9 milioi euro dira (% 19,7). Kapitulu honek eragin handiena izango duen sailburuordetza Harreman Instituzionalena izango da. Sailburuordetza horrek, besteak beste, Herritarrei Arreta Emateko Zerbitzua (Zuzenean) kudeatzen du, eta langile asko ditu. Gainera, datorren urtean Ardatz 2030 plan estrategikoa abian jartzeko beharrezko ekintzak aktibatuko ditu, besteak beste, zerbitzuen digitalizazioa bultzatzea eta zerbitzuen katalogoa zabaltzea, administrazioen arteko lankidetza indartzea edo datu irekien kudeaketa eta berrerabilera sustatzea.
IVAP eta EJIE eta Itelazpi sozietate publikoak
Sailaren kontuetan Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeari (IVAP) egindako ekarpena ere sartzen da. Erakunde horrek 21 milioi euroko aurrekontu orokorra izango du, eta Sailak 16,7 milioi jarriko ditu. Ia 6 milioi gastu arrunterako izango dira, eta gainerako 10,7 milioiak hizkuntza normalizazioaren arloko jarduketetara bideratuko dira, herritarren eskubideak errespetatzen dituen eta bi hizkuntza ofizialetan kalitatezko zerbitzua eskaintzen duen Administrazioa bermatzeko, eta, aldi berean, euskara ere lan hizkuntza izateko bidea erraztu nahi du.
Sailari lotutako bi sozietate publikoen aurreikuspenak ere jasotzen ditu aurrekontuak: EJIE eta Itelazpi. Eusko Jaurlaritzaren Informatika Sozietate Publikoak (EJIE) 218,6 milioiko aurrekontua izango du guztira, eta Sailak 76,4 milioi euro jarriko ditu. Langile gastuan duen zuzkidura handitzea, zerbitzuak barneratzeari aurre egiteko, IKT zerbitzuak emateko enkarguen gorakada handia dela eta. “Informazio sistemen kritikotasuna gero eta handiagoa izatea eta Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) zerbitzuak emateko enkarguak gero eta gehiago izatea inflexio puntua izan dira zerbitzuak barneratzeko prozesu bati ekiteko”, adierazi du Sailburuak. Ildo horretan, zehaztu du aurrekontu partida bat aurreikusi dela handitzeko lehen fasea estaltzeko, 59 profesional berri sartuta.
Bestalde, Itelazpik (Eusko Jaurlaritzaren telekomunikazio sare eta azpiegitura publikoak kudeatzen dituen sozietate publikoak) 15 milioi euroko gastu aurrekontua izango du, eta Sailak %7,6ko ekarpena egingo du. Eusko Jaurlaritzaren telekomunikazioen sare eta azpiegitura publikoak kudeatzen dituen sozietate publiko honek 1,9 milioi euroko gehikuntza izan du elektrizitatean.
