Osasun eta Politika Sistemen Europako Behatokiak (OME) ikerketa bat argitaratu du, biztanleria zahartzea osasun-sistemen iraunkortasunerako arazo gisa baztertzen duena.
Biztanleriaren zahartzea arrakasta kolektibotzat hartzen da, eta, aldi berean, 65 urtetik gorako adin-taldearen pisua handitzea erronka problematikotzat hartzen da, bereziki osasun-sistemen jasangarritasunerako.
Ikerketa honek, hala ere, horri buruzko zenbait mito faltsuak direla azpimarratzen du, osasun-sistemen jasanezintasuna frogatzen duen ebidentzia enpiriko eskasa dela eta, edo adineko hautesleek boto-emaile gazteagoek baino gehiago laguntzen dietela aukera politikoei, eta, nolanahi ere, Europako herrialdeetako gastu publiko orokorra adineko pertsonengandik urruntzen ari dela eta gazteenengana hurbiltzen ari dela kontuan hartuta.
Hala ere, azterlanean identifikatutako mito faltsu horiek belaunaldien arteko gatazka bultzatzen duten jarreren ernamuina dira, belaunaldien arteko desberdintasunetan oinarrituta, baina egia esan, belaunaldi bakoitzari eragiten dioten desberdintasunak dira, eta adierazten dituzten premiei eman beharreko irtenbideak antzekoak dira, pertsonen adina edozein dela ere. Horregatik, bizi-zikloaren ikuspegian oinarritutako politikak praktikatzeko beharra defendatzen du ikerketak, hau da, pertsonen ongizatean eta osasunean laguntzen duten politikak, une eta bizitzako inguruabar bakoitzean, gizartean iraunkortasun ekonomikoa, osasuna eta ekitatea bermatzeko formula gisa.
Bizi-zikloaren ikuspegiak prozesu konplexua eta alderdi anitzekoa eskatzen du. Bizi-zikloaren fase guztiei eta horien arteko interkonexioari garrantzia ematea esan nahi du, gizabanako bakoitzaren gaitasun funtzionaleko mailarik altuenari eusteko eta gazteagoetan, eta ez osasunaren ondorioz bakarrik, baita ingurumen-faktoreen ondorioz ere, gertatzen diren gaitasun-galerak prebenitzeko.
Era berean, azterlanak honako hau ere aurkezten du: adin guztietako pertsonen osasunean emaitza onak lortzen lagunduko duten ‘win-win’ politikak diseinatzeari eta ezartzeari buruz eskuragarri dauden ebidentzien berrikuspen bat, egungo eta etorkizuneko inbertsio-ikuspegiarekin.
Horretarako, pertsonei beren bizi-zikloan eragiten dieten eta, askotan, 65 urtetik aurrera agertzen diren osasun-desberdintasunen kausa diren gizarte-desberdintasunei heltzea defendatzen da. Belaunaldien arteko gatazkari buruzko ohiko narratiba gastu-lehentasunen inguruan agertzen da, eta onartzen da gazteenentzako inbertsioek ez dietela laguntzen 65 urtetik gorakoei (eta alderantziz). Bizi-zikloaren ikuspegitik, adibidez, kontuan hartu behar da jaio aurreko zainketek ondorengo osasun-premiak murriztu ditzaketela, sare sozialen funtzionamenduak eta lan-aukerek erretiroaren ondorengo osasuna hobetzen lagun dezaketela, edo erretiroak eta aukera sozial handiagoen eta hobeen konkurrentziak bizitza osasungarriaren urteak luza ditzaketela.
Horretarako, hainbat onura sortzen dituzten politikak diseinatzea proposatzen da, ekimen bakar batean oinarrituta; esate baterako, zaintzaileen ordainsaria hobetzearen aldeko neurriekin gertatzen da hori, eta genero-ekitatea ez ezik, zaintzaileek lan-merkatuan duten partaidetza handitzea, gizarte-mugikortasuna sustatzea edo zahartze osasungarriagoa bultzatzen dute, haien onuretako batzuk aipatzearren.
Txostenaren amaieran, bizi-zikloaren ikuspegitik politikak garatzen laguntzeko koalizio politikoak garatzeko moduei buruzko zenbait ikasgai ematen dira.
Osasun eta Politika Sistemen Europako Behatokiak (European Observatory on Health Systems and Policies, WHO) Europan erabakiak hartzeko zein osasun- eta politika-sistema behar diren ebidentziak identifikatzeko lan egiten du, ezagutza sortzen duen akademiaren eta praktikaren arteko hurbilketa sustatzeko. Behatokiaren eginkizun nagusiak honako hauek dira:
1) Herrialde jakin bateko monitorizazio-lanak, herrialdeko osasun-sistemen deskribapen analitikoak eta ebaluatzaileak emateko eta horien garapenak sistematikoki monitorizatzeko.
2) Osasun-sistemen funtzionamendua aztertzeko analisi-lanak, bigarren mailako eta konparaziozko ikerketen, diziplina anitzeko azterlanen eta sortzen ari diren funtsezko erronkei buruzko politiken laburpenen bidez.
3) Jardunaren ebaluazioak garatzea, jarduna hobetzen lagunduko duten politiken erabilera praktikorako adierazleak garatzen eta interpretatzen laguntzeko.
4) Ezagutzen bitartekotzarako lanak, Behatokitik sortutako ebidentzia ikusgarria eta erabilgarria izan dadin ikus-entzule eta publiko guztientzat, askotariko formatuen bidez.
Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, ondoren agertzen den txostena kontsultatu: Zahartze osasuntsuaren politikak: mitoak eta errealitateak (The politics of healthy ageing: myths and realities, 2022), European Observatory on Health Systems and Policies (WHO) erakundeak argitaratua.
