Emakumeei ugalketa-etaparen amaieraren berri emateko eta etapa hori alderdi fisiologikoarekin lotzeko asmoz sortu da «Descubriendo la menopausia» proiektua. Santurtzin eta Muskizen hasi da eta, laster, Zallan egingo da.
Emakumeen elkarteekin, udalekin eta ESIko profesionalekin lankidetzan aritzea funtsezkoa izan da hitzaldi-ziklo hau egiteko. Ziklo horren helburua da emakumeei «gune bat eskaintzea zalantzak argitu ditzaten, esperientziak partekatu ditzaten eta osasun-sistemaren aldetik babestuta eta ordezkatuta senti daitezen», Janire Miranda Kabiezesko Osasun Zentroko emaginak eta proiektu honen buru den profesionalak adierazi bezala.
Nola sortu zen proiektu hau egiteko ideia?
Eguneroko praktika klinikoan ikusten dugu trantsizio menopausikoaren hainbat etapatan dauden emakumeek oso antzeko zalantzak dituztela, eta, hortik abiatuta sortu da proiektua. Behin eta berriz errepikatzen zen istorioa, larritasun handiagoarekin edo txikiagoarekin, aipatzen zituzten sintomen intentsitatearen arabera. Eta beti esaldi bera: inork ez dizu ezer kontatzen, menopausia iristen zaizu eta ez duzu inolako informaziorik.
Beraz, lanari ekin genion eskari horri erantzuteko. Eta, kasualitatez, alde teorikoa prest genuenean, baina abian jartzeko mekanika argi ez genuenean, emakumeen elkarteek eta udalak eskaera bera egin ziguten. Eta koordinazio bikainarekin martxan jarri genuen.
Zenbat saio egin dira orain arte eta zer aurreikuspen dituzue deialdi berriak egiteari dagokionez?
Santurtzin egin dugu pilotua. Garrantzitsua iruditzen zitzaigun lan egiten dugun herrian hastea, etxean bezala sentitzen zaren tokian. Eta ia aldi berean Muskizen. Zallako datak ixten ari gara.
Asmoa ESI osoari eskaini ahal izatea da, baina ez dakit horretarako epe zehatzik dagoen. Esan dizut ni naizela alderdi teorikoa. Proiektu honen bultzada beste emakume batzuekiko lankidetzatik dator, eta elkarrekin sortzen da magia. Aukerak gauzatu egiten dira.
Nola hartu dute hitzaldietara joan diren emakumeek?
Ondo baino hobeto. Oso-oso pozik nago. Lehen egunean, ilusio handiz iritsi nintzen, dena emango nuelako ziurtasunez, baina nire buruari esaten dion agian emakume gutxi etorriko zirela. Zur eta lur geratu nintzen: areto hartan prestatu ziren 60 aulkiak bete genituen. Eta jarrerari dagokionez, ez daukat hitzik, giroa edozein dinamika, diskurtso edo teoriarako aparta zen. Emakumeak oso pozik zeuden eta asko parte hartu zuten. Are hurrengo saiorako lagunak ekarri zituzten ere.
Nolakoa da saioen dinamika?
Ordu eta erdi inguruko bi saio dira. Erabat independenteak, baina ildo nagusi berarekin: trantsizio menopausikoa. Lehenengo egunean, maila bio-psiko-sozialean espero daitezkeen aldaketak azaltzen ditut, eta espero daitekeenetik zer desbideratze kontsultatu behar diren espezialista batekin, eta bizi-ohitura osasungarriei buruzko aholkuak gehitzen ditut. Bigarren egunean, sexu-esferan zentratzen naiz. Beti eskema bera, lehenik zati teoriko bat eta, amaitzean, zalantzak argitzeko tarte bat.
Nola bizi dute menopausia emakumeek, zein dira aldaketa aipagarrienak eta nola eragiten du haien egunerokoan?
Garai horrek zama handia du gizarte eta genero mailan. Menopausia, beraz, uzten diguten bezala eta ahal dugun moduan bizi dugu. Eta gure aldaketak eta gure gorputza gure ikuspegitik bizitzea aldarrikatzeko garaia da. Emakume gehienek ongi bizi dute, eta beste batzuek, berriz, etsipenez eta bakardade-sentimenduz. Hori aldatu nahi dut.
Aldaketa gogaikarrienak sintoma basomotorrak (beroaldi ospetsuak) eta genitalen mailako aldaketak dira. Eta, jakina, eragina du egunerokoan, sintomatologia hori egunero agertzen baita, zenbait aldiz gainera.
Zein dira helarazi dizkizuten kezka edo zalantza nagusiak?
Ez da ezusteko handirik izan, kontsultan aipatzen ziren berberak dira. Nola arindu edo desagerrarazi beroaldiak, zenbat denboraz gertatuko diren, atsedeneko eta sexu-arloko aldaketak.
Topaketa horietan sexualitateaz ere hitz egiten da; zer harreman dago sexualitatearen eta menopausiaren artean?
Sexualitatea berezkoa dugu. Ez da amaitzen ugalketa-etapa amaitzen denean. Eta ez dugu bukatzea nahi. Baina sozialki ikusezina da sexu-esfera etapa honetatik aurrera. Ezin da sexualitatea edozein modutan adierazi: komunikaziozkoa, keinuzkoa, maitasunezkoa, atsegingarria, partekatua eta, are gutxiago, orgasmikoa. Ezin du izan.
