Erlea animalia sakratua da kultura askotan –euskal kultura tradizionalean, kasu–, bai eta elementu narratiboa ere. Lehenik eta behin, «biodibertsitatearen bermatzaileak» direlako ideia dago.
Egile-zinema garaikideak garena zalantzan jartzen eta esploratzen duten bilaketak eta gatazkak ispilu bihurtzen saiatzen da. Duela mende erdi, Víctor Ericek, El espíritu de la colmena filmean, sei urteko Ana neskatoaren bidaia eraldatzailea erretratatu zuen, gerraosteko mundu landatar itogarrian bestea aurkitzen ari zela; 20.000 especies de abejas filmak, Estibaliz Urresola Solagurenen lehen obrak, Aitor izena duen baina Lucía izan nahi duen zortzi urteko trans neska baten nortasun disidentzia esploratzen du, eta bere amaren aldeko zenbait belaunalditan horrek duen eragina, Euskal Herriko herri txiki batean.
Hainbat forma eta aukera ezberdin, 20.000 erle espezieenak bezalakoak, edertasunez beste begirada batzuetara eta mundu honetan bizitzeko beste era batzuetara eramaten gaituztenak.
Erlauntzean, «banako bakoitzak taldearen biziraupenerako beharrezkoa den funtzio espezifiko bat du eta, hala ere, erlauntza bera banako horien batura baino zerbait gehiago da». Erlauntzaren funtzionamenduak aukera ematen dio zinemagileari «banakoaren eta taldearen arteko tentsio» horri heltzeko, «taldearen aurrean autonomia izateko eta azken norbanako gisa erreibindikatzeko behar horren» negoziazio etengabe horri. «Baina magma horren eta familiako elementu horiekin guztiekin dugun nolabaiteko konstelazio-loturaren parte gara, eta ezin gara bereizi»
Raúl Barreras, 20.000 especies de abejas filmaren editorea, laguna eta Karrantzakoa delako eta Víctor Erice, Cerrar los ojos filmaren zuzendaria, Karrantzan jaio zelako izango da.
HARROTASUNEZ ERANTZUN, Osakidetzak eskainitako ikastaro bat, gomendagarria.
Profesional sanitarioek sexu-aniztasunari buruzko ezagutzarik ez izateak berekin dakar arreta behar duen pazienteari arreta txarra ematea edo ez ematea, eta, ondorioz, arriskua areagotzea haren OSASUN fisikoan, psikologikoan eta sexualean.
Ideia okerrak edukitzeak diskriminazioa eta estigma dakartza, bai eta osasun-arreta desegokia ere, osasun-sistemetara iristeko zailtasunak edo uste okerrak izateagatik.
Oztopo horiek ezabatzeak kolektiboko pertsonei laguntza hobea ematea eta haien bizi-kalitatea hobetzea dakartza.
Gainera, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) aitortzen du, eskuragarri dauden azterketen arabera, LGBTI+ pertsonek emaitza kaskarragoak izan ohi dituztela osasun-arloan heterosexualek baino.
Kolektiboko kideek tasa handiagoak dituzte depresioari, antsietateari, tabako-kontsumoari, alkohol-abusuari, droga-abusuari, suizidioari edo suizidio-ideiei dagokienez estres kronikoagatik, gizarte-isolamenduagatik eta osasun- eta laguntza-zerbitzu batzuen deskonexioagatik.
Herritarrei osasun-aholku orokorrak emateak, aniztasunean pentsatu gabe, haien eraginkortasuna murrizten du. Fokua existitzen ez diren arriskuetan jartzean eta dauden beste batzuk alde batera uztean gertatzen da hori. Esate baterako, bi gizon zisgeneroren harreman sexualari buruz aritzean haurdun geratzeko aukeraren arriskuaren inguruan hitz egiten bazaio pazienteari, aholkuak ez dio ezertarako balioko, eta kontsultatik harreman sexual seguruak izateko jarraibide indibidualizaturik gabe aterako da, ez baita bat etorriko bere praktika sexualarekin.
Eta arreta ematen dion pertsonaren heteronormatibitateaz jabetuko da. Hori dela eta, etorkizunean bere sexualitatearekin edo gizarte- nahiz familia-harremanekin zerikusia duen zerbait kontsultatu nahi duenean, ez du konfiantzarik izango, eta nolabait urrundu egingo da.
Marko Aureliok bere Meditazioetan idazten zuenez: «erlauntzarentzat ez dena baliagarria, ez da baliagarria erlearentzat».
Bada garaia abaraskaren gelaxka zurrun horiek malgutzeko, bakoitzak nahi duen moduan egin dezan hegan eta poliniza dezan.
ERRESPETATU ETA EZ EPAITU kalitatezko arreta emateko.
Arteak, zinemak eta herritarrek begiradak aldatzeko bidea irekitzen digute. Eta Osasun Sistemaren aurretik daude, aprobetxa dezagun egoera hau eta egokitu gaitezen.
OSTADAR begirada bat ESIarentzat, «Generoa eta osasuna» taldearen partetik
ESKERRIK ASKO
