Baskegurren Egurraren Asteak hamargarren urteurrena ospatzen du eta Euskadiko Egurraren Elkarteak azken urteetan izan den ekintza-programarik handiena antolatu nahi izan du. Jarduera horien helburua baso-egurraren sektorearen errealitatea gizarte osora hurbiltzea, basoen kudeaketa jasangarriari balioa ematea eta egurra material gisa erabiltzea sustatzea (bereziki diseinuan eta arkitekturan) da. Gaur hasi eta urriaren 20ra arte izango da, hiru foru aldundietako hainbat tokitan.
Urtero egiten den jardunaldi honek balio-kate osoko profesionalen sarearen topagune gisa dihardu, eta Baskegurrek tokiko zein nazioarteko hainbat proiektutan egiten duen lana ezagutzera emango du. Halaber, gizartea sentsibilizatzea izango du helburu nagusia, Euskadik sektore hori garatzen jarraitzeak duen garrantziaren berri emateko; sektore horrek aberastasuna eta jasangarritasuna eragiten baititu.
Amaia Barredok Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantzako sailburu uste du «garrantzitsua dela gazteak – gizonak eta emakumeak – enpresariak sektorera erakartzea, bereziki basoetan oinarritutako jardueren trantsizio digital eta ekologikoaren testuinguruan. Inbertsioak egin behar dira sektorean eta balio-kate osoan «.
«Hor dugu martxan Lehiatu programa, basogintzako produktuak eraldatzeko, merkaturatzeko eta garatzeko inbertsioak egiteko laguntzen arloan. 2024-2025 ekitaldirako LEHIΑTU Inbertsioa 2024 programan aurreikusitako laguntza guztiak finantzatzeko 17 milioi euro erabiliko dira «adierazi du Barredok.
Oskar Azkarate, Baskegurreko zuzendariak, azpimarratzen duen bezala, «Euskal Herriko baso gehienak kudeatzen dituzten jaberik ez balitzake hauek babestuz eta kontserbatuz, basoak bertan behera geratuko lirateke». Egurrik izan ezean, baliabide natural bat besteak beste, “gizarte osoak klima-aldaketaren aurka borrokatzeko karbonoa finkatzearen, basoen erabilera ludikoaren edo uraren zikloaren kudeaketan egindako
ekarpenaren ondorioz lortutako onura ekosistemikoak galduko lituzke», baieztatu du Azkaratek. Ildo horretan, Baskegurren Egurraren Astean, familiaren tradizioari eustea eta basoak zaintzen jarraitzea erabaki duten hiru jaberen historia ezagutaraziko da. Euskal Autonomia Erkidegoko hiru probintzietako bakoitzean kasu bat azalduko da, baso-jabetzak lurraldearen kudeaketarekin duen konpromisoa hobeto ulertzen lagunduko duena.
Sektoreko balio-kateari jarraituz, Baskegurren parte den Basolanak erakunderen kide diren enpresak, mendian beharrezkoak diren zaintza-lanak egiteaz arduratzen dira. Landaketak, bakantzeak eta hazten jarraitzeko itxura hobea duten zuhaitzen hautaketak egiten dituzte eta, era berean, dagokion unea iritsitakoan, zuhaitzen mozketa.
Magalhaes Eiras bere historia partekatuko duen enpresetako bat da; Familia-negozioa da eta lanak profesionaltasunez eta segurtasunez egiten direla bermatzen duten makineria modernoa daukate.
Astebete profesionalei zuzenduta: jardunaldi teknikoak, tailerrak eta sariak Sortu zenetik, Baskegurrek Euskadin antolatutako Egurraren Asteak egurraren (bereziki gure basoetatik datorrena eta gainera, PEFC zigiluan jasotako jasangarritasun-irizpideen arabera kudeatuta dagoena) erabilera sustatzearen garrantziaz sentsibilizatu nahi izan ditu profesionalak.
Egurraren Astearen X. edizioa bi urtean behin, BECen egiten den Nazioarteko Zuraren Arkitektura eta Eraikuntzaren Foroarekin bat egiten du, 2024 honetan bezala. Hain zuzen ere, Euskadiko Egurraren Elkartea bere garaian funtsezko eragilea izan zen Egurtek martxan jartzeko, eta geroztik, Europa hegoaldean egurrezko eraikuntzaz eztabaidatzeko gune erreferenteetako bat bezala finkatu da.
Baskegurrek, Egurteken batzorde tekniko aholkulariko kide izateaz gain (hitzaldiak eskaintzen ditu egurrezko arkitekturako eta eraikuntzako erreferente garrantzitsuen programan), jardunaldi teknikoak antolatzen ditu kongresuaren bi egunetan, urriaren 16an (asteazkena) eta 17an (osteguna).
Lau izango dira, goizeko eta arratsaldeko saioetan. Asteazken goizean, gai nagusia “Basoko Bioekonomia jasangarria Euskadin” izango da. Arratsaldean, berriz, “Eman Egurra!!” tailer praktikoa egingo dute EIDE-rekin, Euskal Diseinu Elkartea.
Egurteken bigarren egunean, 17an (osteguna), euskal baso-egurraren sektoreak digitalizazioaren arloan egindako urratsak aztertuko dira. Arratsaldean, profesional ezagunek egurrezko eraikinen akustikan sakonduko dute.
Lanean ari diren profesionalak egurraren erabilera sustatzeko kontzientziatzea, euskal unibertsitateetan biharko ingeniariak izateko prestatzen diren ikasleei zuzendutako ekintzekin osatzen da. Horren harira, 15ean (asteartean) EHUko Bilboko Ingeniaritza Eskolarekin elkarlanean, egurrez egindako master amaierako proiektu onenaren saria emango dute, esparru akademikoan bertan arratsaldeko seietan egingo den ekitaldian bertan.
Euskal basogintza-sektore berritzailea eta martxan dagoena Egurraren Astea ere Baskegurrek Europa mailan sektorean erreferente diren beste eragile batzuekin batera parte hartzen duen proiektu estrategikoen berri emateko esparru egokia da. Oskar Azkaratek Auli Leskineni, Finlandiako hezkuntza adituari, egingo dion elkarrizketari esker, basogintza eta egurgintza arloko Lanbide Heziketako ikasketak euskal enpresaren beharretara egokitzeko sektoreak egindako lanak aztertuko dituzte.
Prisma proiektua ere aurkeztuko dute: zirkuitu laburreko baso-balio kateak eta mendi lurraldeei lotutako basobioekonomia jasangarria bultzatzea du helburu, baita Syntetic ekimena ere, egurraren trazabilitatea sustatzeko menditik azken kontsumitzaileraino.
Baskegurreko teknikariek, basogintzan adituak, ekimen horien landa-jardunaldiak burutuko dituzte. Go Coniferas + ek ere, baso-jabetzarentzat eta industriarentzat erakargarriak diren eta klima-aldaketaren errealitateari aurre eginez haz daitezkeen konifero-espezieak identifikatzeko lan egiten duenak, parte hartuko du.
Era berean, baso-egurraren sektoreko enpresek prebentzioarekiko eta lan-segurtasunarekiko duten konpromisoaren adibide praktikoak emango dira ezagutzera, baita Baskegurrek Osalanekin batera lehen sektorean Euskadi-Preben estrategiaren barruan egiten duen lana ere.
Urriaren 20an, igandean, X. Egurraren Astea doako familia-jarduera batekin amaituko da. Ekintza horri esker, bertaratzen direnak Bilboko Itsasmuseumean egiten diren erriberako arotzeria-lanetara gerturatu ahal izango dute, eta, zehazki, “Antxustegi Berri” egurrezko arrantzontziaren birgaitzea ezagutuko dute, museoko kai lehorrean konpontzen ari baitira Baskegurren laguntzari esker.
Egurraren Asteari buruzko informazio guztia, argazkiak eta ekitaldien bideoak, egunero kontsultatu ahal izango da www.baskegur.eus webgunean.
Komunikazio-kanpaina
«Egurraren Herria. Bosque Country» ekimenaren helburua da gizartea kontzientziatzea basoak babestearen eta kontserbatzearen alde egiteak duen garrantziaz, Euskadin etorkizun berdea eta ekoeraginkorra bermatuko duten produktu biooinarrituak lortzeko.
Sei pertsona, sektoreko lau profesional eta bi herritar arduratuko dira mezuak beren ikuspegitik helarazteaz.
Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak, HAZI Fundazioak, Gipuzkoako, Bizkaiko eta Arabako hiru Foru Aldundiek eta Euskadiko basoen eta zuren sektoreak indarrak batu dituzte komunikazio-kanpaina bat bultzatzeko. Kanpaina horren helburua da gizartea kontzientziatzea gure basoak modu iraunkorrean kudeatzearen garrantziaz, bertan behera uztea saihestuz, baso-ekonomia zirkularra sustatuz eta petroliotik eratorritakoekiko mendekotasun txikiagoa duten produktuen garapena sustatuz.
Erakundeek, sektoreak eta unibertsitateak PEFC Euskadi eskualde-erakundea sortu zuten duela 20 urte baino gehiago, euskal basoen kudeaketa jasangarriak irizpide ekonomikoak ez ezik, lurraldearen eta ingurumenaren egituratzaile gisa zuen alderdi soziala ere kontuan hartzen zuela ziurtatzeko.
Euskadi, baso-herrialde bat
“Egurraren Herria. Bosque Country” komunikazio kanpainaren leloa da eta sare sozialetan, irratian eta online hedabideetan zabalduko da nagusiki. Euskadiko azaleraren %55-a zuhaitzez beteta dago, Europar Batasuneko ratiorik altuenetako bat. Basoen zati handi bat titulartasun pribatukoa da, eta jabeak dira kudeaketaz arduratzen direnak, bai egurra lortzeko, baita kontserbatzeko ere.
Baso-jabeen lanari esker, Euskadiko basogintzaren(egurra) sektore eraldatzaileak enpresa garrantzitsuak ditu, batez ere (% 70 baino gehiago) bertako edo 0km-ko egurra erabiltzen dutenak.
Baso-ustiapena baliabide naturalen eta biodibertsitatearen zaintzarekin bateragarria da, eta 19.000 lanpostu sortzen ditu Euskadin, zuzenekoak eta eraginpekoak. Kudeatutako basoek suteak saihesten dituzte eta gizarteari ekosistemarako hainbat abantaila ematen dizkiote.
Hala nola kutsadura murriztea (karbono-hustubide bikainak baitira), kudeaketa hidraulikoa laguntzea, herrialdeak hobetzea eta aisialdirako eta kirol-jardueretarako guneak berriztatzea.
6 pertsona, 6 istorio, helburu bakarra
Kanpainak lau pertsonaia ditu protagonista, euskal basogintza(egurra) sektorearen balio-katearen ordezkari gisa, eta herritarren bi begirada. Ekonomia berdea sustatzeko euskal estrategian funtsezkoa den sektore baten errealitatea erakusteko sei istorio: “Hemen etorkizuna hazten ari da”: Maria Jose Zubillaga baso-jabea da, eta familiak belaunaldiz belaunaldi basoak zaintzeko konpromisoa hartu du. Sektorea bizirik mantentzeko funtsezko balio-kate baten abiapuntu diren milaka jaberen irudia da Zubillaga.
“Baso kudeatuak, baso seguruagoak”: Iñaki Garmendia basozaina da. Administrazio publikotik egiten duen lanak basoaren kudeaketa ekonomikoa foru araudien arabera egitea, ingurua errespetatzea, biodibertsitatea bermatzea eta sute arriskua murriztea bermatzen du. Foru aldundiek baso-jabetzari emandako laguntzari esker, Euskadik azken 200 urteetako zuhaitz-azalera handiena du gaur egun.
“Zuhaitz 1 moztua, 6 zuhaitz landatuak”: Alexander Olmos Gil baso-langilea da. Bere lana funtsezkoa da basoek ingurumen, gizarte eta ekonomia aberastasuna sor dezaten. Hauek osasuntsu hazteko, bizitza osoan zaindu behar dira. Lursailek kudeaketa-planak dituzte eta plan horiek zehazten dute noiz egin behar diren hainbat jarduera, hala nola bakantzeak (adibidez, soilketak, beste batzuk indartsuago haz daitezen kendu beharreko aleak hautatzea), sastrakak kentzea eta mozketak, industriari tokiko lehengai berriztagarria emateko.
“Bertako egurra erabili, Km0-koa”: Arturo García Arceo Euskadiko egurraren lehen eraldaketako profesionala da. Bertako egurra lantzen du, altzariak, zurgintza, eraikuntzarako egiturak eta abar egiten dituzten enpresak hornitzeko… inguruan aberastasuna sortzen duen eta kanpoko menpekotasun txikiagoa izatea ahalbidetzen duen zikloko beste pieza bat izanda.
“Gure egurrak zure CO2 aztarna murrizten du”: Begoña Herrera herritar arduratsu bat da, klima[1]aldaketa geldiarazteko aurrerapausoak emateko prest dagoena. Hori dela eta, bertako egurrarekin egindako etxe batean bizitzeko apustua egin du. Hormigoizko 1 m (3) egurrez ordezkatzeak, CO2 emisioak murrizten ditu, hain zuzen ere auto batek 15.000km-tan sortu ahal dituen berberak.
“Basoak zaintzen ditut, haiek ni zaintzen naute”: Basoan zehar ibiltzea gustatzen zaio Garazi Ayo Larrinagari. Natura maitatzen ikasi du familiak mendiarekiko duen zaletasunagatik eta argi dauka handitan lagundu nahi duela hain gustuko dituen paisaia horiek bertan jarrai dezaten. Horregatik, etorkizunean baso-ingeniaria izateko asmoa du, gaur egun gure baso ekosistemak zaintzen eta mantentzen dituzten basogintzaren(egurra) sektoreko langileen lekukoa hartuz.
PEFC Euskadiren webguneak www.pefc.eus kanpainaren eduki guztiak bateratuko ditu. Bigarren fase batean, hedapen ekintzak egingo dira euskadiko hiri nagusietako kaleetan eta ikastetxeetan, Euskadiko basogintza(egurra) sektorearen errealitatea gizarte osora hurbiltzeko.
