Euskal erakundeek neurri zehatzak sustatu behar dituzte ijitoek Euskadin egiten duten ekarpena ikusaraztea sustatzeko, eta pertsona horiek gizartean, politikan eta kulturan erabakiak hartzeko foro eta guneetan izaten direla eta parte hartzen dutela ziurtatzeko
Nerea Melgosa Eusko Jaurlaritzako Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoaren sailburuak EUDELeko eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Batzar Nagusietako lehendakariei helarazi die Euskal Autonomia Erkidegoko Ijito-herriaren erabateko sustapenerako eta partaidetza sozialerako kontseiluak berriki onartu duen ijito-herriarekiko errekonozimenduaren eta bizikidetzaren aldeko eta antigitanismoaren aurkako adierazpen instituzionala.
Horretarako, Nerea Melgosa Esther Apraiz EUDEL Euskadiko Udalen Elkarteko lehendakariarekin, Irma Basterra Arabako Batzar Nagusietako lehendakariarekin, Ana Otadui Bizkaiko Batzar Nagusietako lehendakariarekin eta Xabier Ezeizabarrena Gipuzkoako Batzar Nagusietako lehendakariarekin elkartu da.
Bilera horiek azken aste honetan egin dira. Horietan, Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoaren sailburuak berriki onartu den ijito-herriarekiko errekonozimenduaren eta bizikidetzaren aldeko eta antigitanismoaren aurkako adierazpen instituzionala helarazi die erakunde horien ordezkariei. Euskadiko proiektu sozial eta politikoak egungo euskal gizartea osatzen duten identitate guztiak barne hartzea helburu duen dokumentua da.
Dokumentu hori Euskal Autonomia Erkidegoko Ijito-herriaren erabateko sustapenerako eta partaidetza sozialerako kontseiluaren osoko bilkurak sustatu du. Organo horrek ijitoen elkarteak eta ijitoen aldeko elkarte eta organizazioak elkartzen ditu Euskadiko administrazio publiko guztien ordezkariekin.
Adierazpen berri hori 2022-2026 aldirako Ijito Herriarekiko Euskal Estrategiaren barruan kokatzen da, eta kolektiboak jasaten duen diskriminazio historikoa eta egiturazkoa gainditzen lagundu nahi du. Alde horretatik, adierazpenak azpimarratzen duenez, Euskadik “erkidego politiko eta sozial aurreratua, demokratikoa, anitza eta inklusiboa izan nahi du, nortasun propioa duen ongizate-gizarte ireki bat eraikitzeko, pertsona guztiek giza eskubideak erabat errespetatuta eta bermatuta izan ditzaten”.
Dokumentuak funtsezko hainbat kontzeptu biltzen ditu, eta horien artean proiektu komuna eta elkarrekiko aitorpena nabarmentzen dira. Ijito Herriaren Euskal Kontseiluaren Osoko Bilkurak “askatasun-, berdintasun- eta justizia-balioetan” oinarritutako Euskadi “anitz, inklusibo, aurreratu eta demokratiko baten” alde egiten du, identitate ezberdinak, bereziki “Euskadiren berezko elementu historikoak, hala nola, euskara, eta Euskal Ijito Komunitatearenak berarenak” elkarrekin harmonian bizitzeko aukera emango duena.
Adierazpen horren ondorioz, euskal erakundeek neurri zehatzak sustatu behar dituzte ijitoek Euskadin egiten duten ekarpena ikusaraztea sustatzeko, eta pertsona horiek gizartean, politikan eta kulturan erabakiak hartzeko foro eta guneetan izaten direla eta parte hartzen dutela ziurtatzeko. Era berean, aldarrikapen-jaiak ere sustatu behar dira. Horrela, erakundeen ordezkari nagusiek, herritar guztiekin, eta, bereziki, ijitoa ez den herritarren gehiengoarekin, aldarrikatu, ospatu eta partekatu behar ditu apirilaren 8ko Ijito Herriaren Nazioarteko Eguna eta azaroaren 16ko Ijito Herriaren Euskadiko Eguna.
Bereziki, euskal erakundeek aurrera egin behar dute euren politiketan, eta, ikuspegi intersekzionaletik, eraginkortasunez ezarri eta erregulartasunez ebaluatu ahal izango diren helburuak, adierazleak eta neurriak jasoko dituzten plan eta estrategia berriak ezarri behar dituzte, arreta bereziki euskal gizartean ijito ez den gehiengoaren komunikazioan, prestakuntzan eta sentsibilizazioan jarriz.
