Imanol Pradales Lehendakariak, Alberto Martínez Osasuneko sailburuarekin eta Susana Pérez Altuna Osakidetzako zuzendari nagusiarekin batera, legegintzaldiaren hasieratik osasunaren arloan egindako ekintza eta estrategien balantzea egin du, Euskal Osasun Zerbitzu Publikoa bultzatzeko eta ongizatean hazteko. Ekitaldia Gasteizko San Martin auzoko EAGn egin da (otsailaren 1ean jarri zen abian). Horrela, bere gobernu-konpromisoetako bat bete du. Bertan, zentroko profesionalekin eta zuzendaritza-taldeekin bildu dira.
Bere hitzaldian, lehendakariak iragarri du Osasun Sailak eta Osakidetzak Santiago Ospitaleko Larrialdietako Unitatea indartuko dutela, ebazte-ahalmen handiko arreta-eredu berri batekin, giza baliabide gehiagoz hornituta, eta martxoaren 31tik aurrera abian jarriko den arreta orokorreko eredu berri batekin. Eredu berri horrek “erakusten du Txagorritxu eta Santiago ospitaleetako larrialdietan asistentziaren kalitatea etengabe hobetzeko dugun konpromisoa”, adierazi du lehendakariak.
Gainera, legegintzaldiaren hasieratik Eusko Jaurlaritza bi arlotan aldi berean egiten ari den lana nabarmendu du: epe laburrean eta luzean; hau da, “koiunturari eta premiari dagokienez, baina baita etorkizuneko osasun-sistema eraikitzeko oinarriak ezartzeko eraldaketetan ere”. Zeregin hori “profesionalen eskutik egiten da, entzutetik eta lankidetzatik abiatuta«, eta, adierazi duenez, fruituak ematen hasi da, euskal osasun-sistema publikoa indartuta.
Hala, Osasun Sistema Publikoaren kalitatea hobetzearen esparruan, Imanol Pradalesek nabarmendu du Talka Plana abian jarri dela, eta, beste aurrerapen batzuen artean, lorpen hauek erdietsi direla: Lehen Mailako Arretaren atzerapena 1,7 egunera murriztea; itxaron-zerrenda kirurgikoak eta kontsultakoak 60 egunetik behera murriztea, proba osagarriena ere jaitsita; paziente onkologiko edo kardiakoen ebakuntzetarako itxaronaldia ezarritako epeen azpitik kokatzea; eta hitzartutako asistentziarako bideratzeak nabarmen murriztea.
Esparru horretan bertan, Imanol Pradalesek Euskal Osasun Itunaren balioa eta garrantzia azpimarratu ditu. Itun horretan bildutako 30 eragilek baino gehiagok egindako ahaleginarekin eta konpromisoarekin iritsi da bere azken fasera, etorkizuneko osasunaren ardatz izango diren estrategiak zehazteko balioko duen fasera.
Legegintzaldiaren hasieratik aurrera egin den beste ildoetako bat hurbilagoko osasun publiko bat lortzera bideratutakoa da, Lehen Mailako Arreta oinarritzat hartuta, baita plantillak indartzera, profesionalak aintzat hartzera eta elkarrizketa sozialaren bidez antolaketa-eredua hobetzera bideratutakoa ere.
Atal honetan, Osakidetzan 11.000 plaza baino gehiago egonkortzeko eta abenduan beste 4.000 plaza deitzeko konpromisoa azpimarratu du, eta iragarri du datozen asteetan LEP berezia onartuko dela, Familia Medikuntzan, Pediatrian, Psikiatrian eta Haur Psikiatrian betetzeko zailak diren 200 plaza baino gehiagorekin. Eta puntu horretan, gogorarazi du Osasun Ministerioak berehala erantzun behar diela Euskadik medikuen defizita arintzeko dituen eskumenak egikaritzeko behin eta berriz egiten dituen eskaera eta proposamenei. Lehendakariak gaineratu duenez, mahai sektorialean negoziatzen ari diren lanpostu funtzional berrien dekretuarekin eta aurtengo lehen seihilekoan onartzeko aukerarekin, aurreikusita dago euskal osasun-sisteman espezialitate berriak sartzea. Gogoratu duenez, lanpostu berri horiek 23-24-25 LEPen deialdiaren parte izango dira abenduan.
Era berean, Etengabeko Arreta Guneak hobetzeko mapa berrikusteari ekin zaio, eta horren adibide ona da San Martingo EAGa, haren hitzaldiaren agertokia. Ahaztu gabe landaguneetan osasun-arreta bermatzeko aurreikusitako jarduera espezifikoak, hala nola ‘Botika etxean eskura’, Añanako eta Arabako Mendialdeko eskualdeetan proiektu pilotu gisa hasitakoa.
Bestalde, Imanol Pradalesek egiaztatu du prebentziorako aurrekontua % 30 handitu dela, txertaketa programen bidez —aurten txertaketa-egutegi berri eta indartu batekin, bai helduentzat, bai haurrentzat—, eta baheketen bidez. Ekainean, prostatako minbizia goiz detektatzeko proiektu pilotu bat gehituko dute. Zahartze aktiboa sustatzeko neurriak ere hartu dira, hala nola 2024-2025 aldirako Lehen Mailako eta Komunitateko Arreta Plana, edo osasun indibidual eta komunitarioko arretaren paradigma berriak eskatzen dituen kategoria eta espezialitate berrien dekretua onartzea —urte honetarako aurreikusita dagoena—.
Euskal Osasun Sisteman berrikuntzan eta tresna digitalen erabileran sakontzea da, batez ere, Eraldaketa Digitaleko Planaren bidez hasitako beste zeregin bat. Horren helburua da asistentzia eta herritarrekiko harremana hobetzea, profesionalen lana desburokratizatzea eta etorkizuneko Osasunaren arloko Datuen Espazioaren oinarriak jartzea.
Arlo horretan, nabarmentzekoak dira, halaber, Brainlaben duela gutxiko inaugurazioa —Brainlab nerbio-sistemako gaixotasunak ikertzeko laborategi berri bat da, gaixotasun neurodegeneratiboetan eta, bereziki, AEAn zentratua—; COVIDaren Unitate iraunkorra abian jarri izana Basurtun; edo hortz-asistentzia 0 eta 6 urte bitarteko biztanleriara hedatu izana.
Osasunaren arloko erronkak eta lehentasunak
Bestalde, Osasuneko sailburua pozik agertu da San Martin osasun-zentroaren jarduera berriz hasi izateagatik Etengabeko Arreta Gune gisa: “Gune honen bidez, hil edo bizikoak ez diren larrialdien arreta indartzen dugu, eta Olagibelen dagoen EAGari batzen zaio, biak Txagorritxu eta Santiago ospitaleek eskaintzen dituzten larrialdi-gune zorrotz eta larriagoetara gehituta”.
Alberto Martínezek berretsi egin du lehendakariak egindako diagnostikoa Euskadik osasun-arloan dituen erronka eta lehentasunen inguruan, betiere etengabeko hobekuntzara bideratuta. Hala, defendatu du bere sailak hartutako neurriak honako hauek lortzen laguntzen ari direla: “lehen mailako arreta indartzea; Osakidetzako giza baliabideak berrantolatzea eta finkatzea; lehen mailako arretaren eta ospitale-arretaren arteko koordinazioa hobetzea; zerbitzuen zorroan segurtasuna eta kalitatea areagotzea; azpiegitura modernoen eta jasangarrien sare bat izatea; emaitzetan oinarritutako osasun-sistema bat garatzea; eta, azken batean, gero eta zaharragoa den eta premia berriak dituen gizarte batek eskatzen duen osasun-sistemaren paradigma berrirantz aurrera egitea”.
“Hori guztia —azpimarratu du— elkarrizketatik eta entzutetik abiatua: lehen minututik aplikatutako errezeta bat osasun-politikek hartzen dituzten esparru guztietan”. Hain zuzen ere, Osasuneko sailburuak legegintzaldia hasi bezain laster ebatzitako lehen gatazka-guneetako bat aipatu zuen: Bihotz Kirurgiako Kudeaketa Klinikoko Unitatea abian jartzea Basurtu eta Gurutzetako bi egoitzetan. Iragarri duenez, Mahai Sektoriala, SATSE sindikatu nagusiaren eta Medikuen Sindikatuaren laguntzarekin, entitate hori onartzeko prest agertu da, Euskadin espezialitatearen erreferentziazko polo izatera deituko entitatea.
